၂။ ဒံုးယိမ္းအက
၃။ ပင့္ကူအကေခၚေရွးဇာတ္နိပါတ္မ်ားကိုကျပျခင္းမ်ား
၄။ ငစည္အက
၅။ ႀကိဳးတန္းေလွ်ာက္တိုင္တက္အက၊(စေၾကာ့စုအစို႔သားမ်ားကကၾကသည္။)
၆။ နဂါးအက
၇။ တိုးအက
၈။ ဆံေတာက္ပိုးအက
၉။ ေရွးသူ႐ုပ္မႀကီးမ်ားအက
၁၀။႐ုပ္ေသးအက
၁၁။နတ္အက
၁။ ဒံုးၾကမ္းအက
ဒံုးၾကမ္းအက ဆိုသည္မွာ လူလတ္တန္း အရြယ္မ်ားတို႔သည္ အနည္းဆံုး ၂၅ ေယာက္မွ အမ်ားဆံုး ၄၀ ၊ ၅၀
ထိ ၄ ေယာက္ တန္းစီ စီကာ ဇာတ္ေတာ္ႀကီး၊ နိပါတ္ေတာ္ႀကီး၏ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ ရာဇ၀င္ေရးရာ အျဖစ္ အပ်က္ မ်ား၊ ဒ႑ာရီပံုျပင္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားတို႔ကို စာဆိုေတာ္တစ္ဦးဦးကျဖစ္ေစ၊ ကဗ်ာလကၤာစီကံုး ေရး သားတတ္ သူတစ္ဦးကျဖစ္ေစ စီကံုးေရးသားၿပီး ေခါင္းေဆာင္ျပဳလုပ္ကာ တူရိယာ အစံုတို႔ျဖင့္ ကြက္စံုနင္း၍ ကျပသည္။ အတက္ အဆင္းကျဖင္း၊ ကျပေသာ၀တၳဳမွာ ပါသည့္အတိုင္း ထီးပံုနန္းပံု၊ သစ္ပင္ပံုတို႔ကို ပံုေပၚ ေအာင္႐ုပ္လံုးေဖာ္က ျခင္း၊ယင္းကကြက္တို႔တြင္သီဆိုေသာအသံႏွင့္ကိုက္ညီေအာင္သ႐ုပ္ေဖာ္၍ ကရသည္။ ေရွးအခါ ကပင္ အစဥ္ အဆက္ကလာၾကသည္။
လြန္ခ့ဲေသာႏွစ္ေပါင္း (၃၀)ခန္႔ေလာက္ကစ၍ ဒံုးၾကမ္းကိုပစ္ၿပီးလွ်င္ ဒံုးယိမ္းကိုကလာ ၾကသည္သာ မ်ားျပား လာသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒံုးၾကမ္းမွာ ေျခနင္းတစ္ကြက္၊ လက္ခုပ္ တစ္ခ်က္စီ ေျမွာက္၍ ကေနရာ
မွ ကုန္း၍တီးရသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ပင္ပန္းသည္၊ ခက္ခဲသည္၊ ေညာင္းညာသည္။ ယခုကျပမည့္ ဆရာလည္း နည္းပါးလာမွဳေၾကာင့္ ကျပျခင္း နည္းပါးလာၾက သည္။ ၄င္းျပင္ယင္းဒံုး ယိမ္းမ်ဳိးကို ဘုန္းႀကီးပ်ံ၊ စ်ာပန ပြဲေတာ္ တို႔မွတစ္ပါး အျခားအရာတို႔၌ မကၾကရေခ်။ ယင္းအကမ်ဳိးကို သကၠရာဇ္ ၈၉၀ ေက်ာ္တြင္ ဆရာေတာ္ အဂၢသိ ေဥၨယ်စ်ာပနပြဲေတာ္မွ အစျပဳ၍ ကလာၾကသည္။ ယင္းအခါတြင္ ေရွးရာဇ၀င္အရ မာရယုမင္း၏ ၀တၳဳဒံု ျခင္းကို သီဆိုကခုန္ၾက သည္။ ထို႔ထက္ေရွးေရွးတြင္ ဒံုးျခင္းသံဆိုကၾကသည္ဟူ၍ မေတြ႕ရေသး။ ေတြ႔ ေကာင္း ေတြ႕ ႏိုင္ေလမည္ဟူ၍ စံုစမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။ ဘုရင္မ်ား၊ မိဖုရားမ်ား နတ္ရြာစံလြန္ပြဲတြင္ စတင္ ကျပႏိုင္သည္။ စစ္ခ်ီစစ္တိုက္၍ စစ္စည္သံညံလ်က္ ကျပႏိုင္ရာသည္။ ထိုက အစျပဳခ့ဲမည္ဟု ယူဆၾကသည္။
၂။ ဒံုးယိမ္းအက
ဤ အကမ်ဳိးသည္ ဒံုးၾကမ္းႏွင့္အတူတူပင ္ေပၚေပါက္လာခ့ဲသည္။ ဇာတ္နိပါတ္ ရာဇ၀င္အစရွိသည္တို႔ႏွင့္ ႏိုင္
ငံေရးရာအျဖစ္ အပ်က္တို႔ ကိုလည္း ပါ၀င္စီကံုးၾကသည္။ ကကြက္တို႔မွာ ဒံုးၾကမ္းက့ဲသို႔မဟုတ္ဘဲ ကြက္နင္း အက၊ အတက္အဆင္းအက၊ အႏြဲ႔အကဟူ၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးကရသည္။ အဆိုတြင္လည္း အကႏွင့္ညီေအာင္ ခြဲျခား ၍ဆိုရသည္။ အကတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု အဆံုးတြင္ျဖစ္ေစ၊ အခ်ဳိးတစ္ခု အဆံုး တြင္ျဖစ္ေစ၊ သံတိုင္သံခ်ပ္မ်ဳိး တို႔
ကို သီဆိုရသည္။ ေရွးအခါကစ၍ ယေန႔ထိတိုင္ေအာင္ ကခုန္ၾကေသးသည္။ ဤအကမ်ဳိးကို ဘုန္း ႀကီးပ်ံပြဲ တြင္ ျဖစ္ေစ၊ အေပ်ာ္တမ္းကပြဲမ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ ကႏိုင္သည္။ ပါ၀င္ေသာသူမ်ားကား ၂၀မွ ၄၀၊၅၀ ေယာက္ ထိကႏိုင္သည္။
၃။ ပင့္ကူအကက့ဲသို႔ ေရွးဇာတ္နိပါတ္မ်ားကို ကျပျခင္းအကမ်ား
ပင့္ကူအကမ်ဳိးမွာ ဇာတ္ေတာ္၊ နိပါတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ တျခား၀တၳဳ မ်ားကိုလည္း ကျပၾကသည္။ ေရွးေခတ္ နန္း တြင္း အကသဘင္မ်ဳိး ျဖစ္ေလသည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ပင့္ကူကေခၚ ဘယကုမၼာဇာတ္၊ ေကာ္ကာႏူဇာတ္တို႔ ကို ကခုန္ၾကသည္။ ယခုအခါ ပထမကမာၻစစ္ ႀကီး ၿပီးဆံုးသည့္ေန႔မွစ၍ ဘယကုမၼာဇာတ္ေခၚ ပင့္ကူအက တစ္ခုကိုသာလွ်င္အမ်ားအျပားကၾကသျဖင့္ ပင့္ကူကိုအစြဲျပဳကာ ပင့္ကူအက ဟူ၍ေခၚတြင္သည္။ယေန႔ ဒုတိ ယကမာၻစစ္ႀကီးၿပီးဆံုးသည့္ေန႔မွစ၍ လူအနည္းနယ္ႏွင့္သာမစံုမလင္ကခုန္ၾကရေပသည္။ အစံုအလင္ ကခုန္ ရာ၌ လူေပါင္း၄၀ေက်ာ္ခန္႔ ပါ၀င္ကျပၾကရေပသည္။ ကကြက္တီးကြက္တို႔မွာ နန္းတြင္း ဇာတ္ေတာ္ ႀကီး တို႔ကို ကျပဘိသ က့ဲသို႔ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ အခန္းစံု၊ ကကြက္စံု၊ တူရိယာစံု ကခုန္တီးမွဳတ္ရသသည္။ ရခိုင္ျပည္ အတြင္းတြင္ လူအနည္းငယ္ ျဖင့္ကခုန္ၾကေသာ္လည္း ရကၡိဳင္ အမ်ဳိးသားႏွင့္ေသြးတူ သား ခ်င္းျဖစ္ေသာ ၿမံဳ ျပည္၊ သက္ျပည္၊ ဗိုလ္မင္းေထာင္၊ ဖလန္ေထာင္တို႔၌ ကား၀တ္စံုစား စံုႏွင့္ယေန႔ထိ ကခုန္ ၾကေသးသည္။
ယခုေဖာ္ျပပါ ပင့္ကူအကေခၚ ဘယကုမၼာဇာတ္လမ္း အစမွ အဆံုးတိုင္ေအာင္ ၂ ညကမွသာ ၿပီးဆံုးသည္။ သာသနာေတာ္၂၅၀၀ျပည့္ဗုဒၵေန႔တြင္ ရကၡိဳင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ယခုခ်င္း၀ိေသသတိုင္း ပလက္၀စီရင္စု၊ ဒလက္ေျမရြာတြင္ အစံုအလင္ ကခုန္ၾကသည္။ တူရိယာမ်ားလည္း အစံုအလင္တီးမွဳတ္သီဆိုၾကသည္။ ယင္း နည္းတူတျခား ဇာတ္ေတာ္ႀကီးမ်ားကိုလည္း ကခုန္ၾကသည္။ ဤအကမ်ဳိးကို ေ၀သာလီေခတ္ စႏၵရားမင္း ဆက္ မွစ၍ ေပၚေပါက္လာသည္ဟူ၍ စကားအစဥ္အဆက္ရွိသည္။
၄။ ငစည္အက
ငစည္အကဟူ၍ တြင္ေခၚသည့္ ငစည္အကဇာတ္ကြက္ဆိုလွ်င္ ပန္းတ်ားစည္သံတီးကြက္ျဖင့္ ကရေသာ အက ျဖစ္သည္။ ငေျပငါး တက္သက္သံဟန္ဆို၍ ကရေလသည္။ ငါးငစည္(ငရွဥ့္)ရွာပံုဟန္ ဇာတ္လမ္း ဖစ္ ရာ ကား သကၠရာဇ္ ၁၀၀၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေျမာက္ဦး နန္းေတာ္၌ နန္းတြင္းအရွုပ္အေထြးမ်ားကို သတိရေစ ေသာငွာစာဆိုေတာ္ပညာရွိႀကီးဦးဒိုးေ၀က ရကၡိဳင္ဒ႑ာရီမ်ား(Folk Dance) တို႔ကို ရပ္ရြာတိုင္းရွိ ကေလး သူ ငယ္တုိ႔ကို သီဆိုကျပေစသည္။ ထိုေရာအခါ နန္းတြင္းအရွဳပ္အေထြးတြင္ အဓိကပါ၀င္ေသာ မိဖုရားေခါင္ ႀကီးနတ္ရွင္မယ္က စာဆိုေတာ္ႀကီး ဦးဒိုးေ၀အားဖမ္းဆီးေစသည္။ စာဆိုေတာ္ႀကီးေရွာင္ တိမ္းထြက္ေျပးကာ ရမၼာ၀တီ ၿမိဳ႕မွေန၍ အက်ယ္ခ်ဲ႔ကာ တစ္ညလံုးကျပႏိုင္သည့္ ကကြက္ႀကီးတစ္ခုကို ကျပေစေလသည္။ ယင္းအခါကစ၍ ေပၚေပါက္ကျပလာၾကသည္မွာ ယေန႔တိုင္ေအာင္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၁၄၆ ခုႏွစ္မွစ၍ လူမ်ား စြာပါ၀င္ မ ကျပႏိုင္ဘဲ တစ္ေယာက္တည္းလံုးခ်င္းသာလွ်င္ ကျပႏိုင္ေလ သည္။ ကနည္းမွာ အဆိုႏွင့္အက ႏွစ္ခုပါၿပီး အတီးလြတ္အကမ်ဳိး ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ပထမကေလးမ်ား သီဆိုေသာ ပန္တ်ာခ်င္းတြင္ စည္ ေတာ္ မ်ား၊ တီးကြက္ မ်ားကို တီးႏိုင္သည္။ ငစည္အက ဟူ၍ေခၚတြင္ရျခင္းမွာ ယင္းနန္းတြင္း ဇာတ္ေတာ္ႀကီး၏ အဓိကမွာ ငစည္ကို အေၾကာင္းျပဳ ၍ျဖစ္ ပ်က္ေနျခင္းေၾကာင့္ ငစည္အကဟူ၍တြင္ေလသည္။
၅။ ႀကိဳးတန္းေလွ်ာက္တိုင္တက္အက (ေရွးက စေၾကာအကဟုဆိုသည္)
ဤအကမ်ဳိးမွာ ယခုကာလ အကဆပ္ကပ္ကျပပြဲတို႔၌ ျပသကဲ႔သို႔ႀကိဳးတန္းေလွ်ာက္ျပျခင္း၊ ၀ါးတစ္လံုး တည္း ကို လူတစ္ေယာက္ထူထား၍ ယင္း၀ါးလံုးထက္ ကၽြမ္းထိုးျခင္း၊ ကျခင္း၊ လႊဲျခင္းတို႔ျဖင့္ ကျပေနစဥ္ ေအာက္၌
အ မ်ား ၀ိုင္းအံု၍သီဆိုတီးမွဳတ္ကခုန္ၾကသည္။မ်က္လွည့္ျပပြဲႏွင့္အဆင္တူသည္။ အခေၾကး ေငြျဖင့္ကျပၾက သည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ကၽြမ္းက်င္နားလည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ တို႔ကို စု႐ံုး ကာ တစ္ၿမိဳ႕တစ္ရြာလွည့္လည္၍ ကျပ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ယခုဤအကမ်ဳိးကို ကျပေလ့မရွိၾကၿပီ။
၆။ နဂါးအက
နဂါးအကမ်ဳိးကို ၀ါကၽြတ္ပြဲေတာ္၊ တန္ေဆာင္တိုင္ပြဲေတာ္၊ ၀ကၤပါပြဲေတာ္တို႔ႏွင့္ မင္းႀကီး၊ စိုးႀကီး၊ လူႀကီး၊ သူ ႀကီးတို႔ ႀကိဳဆိုပြဲ တို႔တြင္ ကျပကသည္။ ဘုရားပြဲေတာ္တို႔တြင္လည္း အခါအခြင့္သင့္လွ်င္ ကျပ ၾကသည္။ ကပံု က နည္း မွာပါးလႊာလွေသာ အ၀တ္ကိုေပ၁၀၀၊၂၀၀ ခန္႔ရွည္ေသာ နဂါး႐ုပ္ႀကီးျပဳလုပ္သည္။ ဦးေခါင္းပိုင္း တြင္ ပ်ဥ္ပါးတို႔ ျဖင့္ နဂါးဦးေခါင္းႏွင့္ တူေအာင္ျပဳလုပ္သည္။ ဖ်င္ႏွင့္ျပဳလုပ္္ထား ေသာ အလယ္၀မ္းဗိုက္တြင္ ၀ါးေခြ မ်ားသြင္းထားသည္။ အေခြတစ္ေခြတြင္ မီးထြန္းစရာတစ္ခုစီထား၍ မီးထြန္း သည္။ ၄င္းကိုေဒါက္မ်ား ေထာက္သည္။ ေဒါက္တစ္ေဒါက္လွ်င္ လူတစ္ေယာက္စီ ကိုင္တြယ္ရသည္။ ဦးေခါင္းကို ခြန္အားႀကီးမား၍ က မွဳကို ကၽြမ္းက်င္ေသာ လူတစ္ဦးသာကိုင္ရသည္။ ဦးေခါင္းမွာျမင့္ခ်ည္ နိမ့္ခ်ည္ႏြဲ႔ေပ်ာင္း၍ ကၿပီးလွ်င္ ၀မ္းဗိုက္ လူတို႔သည္ တြန္႔၍ တြန္႔၍ကရသည္။ အၿမီးပိုင္းကို ကိုင္ထားေသာ သူမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေျပးလႊားေန ရ သည္။ ယင္းလူသည္ ပုတီး၊ ေဒါက္ခ်ာေဆာင္းလ်က္ အလမၸာယ္ သမား၊ ရေသ့ေဇာ္ဂ်ီ အ၀တ္အစားမ်ားကို ၀တ္ဆင္ကာ အၿမီးကို ကိုယ္၌ တစ္ပတ္ပတ္၍ နဂါးႀကီးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္လ်က္ ကခုန္ရသည္။ ထို ေရာအခါ ၀မ္းအလယ္အဆစ္တို႔၌ ညအခ်ိန္တြင္ မီးထြန္းညွိထား သည္။ ပါးစပ္ထဲအတြင္းတြင္လည္း မီးထြန္း ထားသည္။ ယင္းမီးတြင္ ေအာက္မွ ေန၍ေဇာ္ဂ်ီ အ၀တ္တို႔ျဖင့္ ၀တ္လ်က္ရွိေသာ အလမၸာယ္တစ္ဦးက ၀ါး ျခမ္း ရွည္ႀကီးကို လက္တစ္ဖက္ျဖင့္ကိုင္ကာ အျခားလက္တစ္ဖက္မွ (ပြဲလ်က္) မွဳန္႔ကို နဂါးပါးစပ္တြင္းရွိ မီး တြင္းသို႔က်ေအာင္ ပစ္ခ်လိုက္ေသာ အခါ တစ္လံႏွစ္လံမွ် အခန္႔ရွိေသာ နဂါးမီးလွ်ံသည္ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ ေလာင္လာ၏။
ဤက့ဲသို႔ နဂါးမီးလွ်ံေတာက္၍ ကရာတြင္ အိုးစည္ဗံုေမာင္းတို႔ကို တစ္ၿပိဳင္တည္းတီးမွဳတ္ကာ နဂါးႏွင့္စပ္ လ်ဥ္းေသာ သံခ်ပ္ႀကီးကို သီဆိုရ၏။ ယင္းနဂါးႀကီးကိုက၍ အေကာက္တစ္ေထာင္ရွိေသာ ၀ကၤပါပြဲေတာ္ ကီး ကို လွည့္လည္ၿပီးမွ ၀ကၤပါတြင္ရွိေသာ ဘုရားႀကီးကိုေနာက္ဆံုးရွိခိုးရသည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ ညပိုင္းတို႔ တြင္ ကၾကသည္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ကခုန္ၾကေသး၏။
၇။ တိုးအက
တိုးအကဆိုရာ၌ တိုးနယား႐ုပ္စံုကို တူေအာင္ျပဳလုပ္ၿပီးလွ်င္ အတြင္း၌လူ၀င္ကာ ကၾကသည္။ တိုးဖိုမ အစံုစီ ျပဳလုပ္၍ ကၾကသည္။ အဆိုမွာသံခ်ပ္ႀကီးကိုျဖစ္ေစ၊ တျခားကဗ်ာတစ္ခုကိုျဖစ္ေစ တိုးႏွင့္စပ္ ဆိုင္ေအာင္သီ ကံုး၍ဆိုရသည္။ တိုး႐ုပ္တို႔မွာ ပါးစပ္ႏွင့္နားရြက္ တို႔တြင္ အတြင္းႀကိဳးတပ္ကာ ပါးစပ္ကို ဟခ်ည္ပိတ္ ခ်ည္ နား ရြက္ကိုလည္း လွဳပ္ကာလွဳပ္ကာ ကၾကသည္။ အတီးအမွဳတ္တို႔မွာ အိုး စည္ႏွင့္ သံခ်ပ္ႀကီး ဘြဲ႔ႀကီးတို႔ ကို သီဆိုတီးမွဳတ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘုရားပြဲေတာ္တုိ႔၌သာ ကျပၾကသည္။
၈။ ဆံေတာက္ပိုးအက
ဆံေတာက္ပိုးအကဟူရာ၌ လူတစ္ေယာက္ကိုမိန္းမပ်ဳိရြယ္ဆင္ကာ ၄င္း၏ရင္ဘတ္မွာ သစ္သားျဖင့္ ျပဳ လုပ္ေသာ အဘိုးႀကီး႐ုပ္တစ္ ခုကို ကပ္ထားသည္။ ေနာက္ေက်ာတင္သားမွာ မိန္းမတင္အံုတစ္ခုကိုတင္ ထားသည္။ ေရွ႕ပိုင္းခါးမွာ မိန္းမေျခေထာက္ႏွစ္ခုထြက္ ၿပီးလွ်င္ အဘိုးႀကီးက ထမ္းထားရ သည္။ ေစ့ေစ့ ၾကည့္မွ သာမိန္းမွႏွင့္အဘိုႀကီးခြဲျခား၍ သိႏုိင္သည္။ ျဖဳတ္ခ်ည္းၾကည့္ေသာ္ အဘိုးႀကီး တစ္ဦးမိန္းမပ်ဳိကို ထမ္း၍ ကေန သည္ဟုျမင္ရသည္။ အိုးစည္ဗံုေမာင္းတို႔ကိုတီးလ်က္ အဘိုးႀကီးႏွင့္မိန္းမပ်ဳိစပ္လ်ဥ္းေသာ သံခ်ပ္ တို႔ကို သီဆိုတီး မွဳတ္ကခုန္ၾကသည္။ယေန႔တိုင္ေအာင္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ား၌ ကခုန္ၾကသည္။
ဤအကမ်ဳိးမွာ ေရွးေဟာင္းအဘိုးအိုႏွင့္ အဘြားအိုအရုပ္မ်ားကို ႏွီးျဖင့္ရက္လုပ္ၿပီး အျပင္၌ အဘိုး အို ႏွင့္တူ ေအာင္၀တ္စားၿပီးလွ်င္ အတြင္း၌လူ၀င္ကာကၾကသည္။ အိုးစည္ ဗံုေမာင္းတီးၾကသည္။ အဘိုး အိုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ေသာသံခ်ပ္ႀကီးမ်ားကိုပင္ သီဆိုၾကသည္။ မ်ား ေသာအားျဖင့္ ရကၡိဳင္တို႔၏ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီ ပြဲေတာ္အတြင္း တပို႔တြဲလ ရထားပြဲေတာ္တြင္ကၾကသည္။ ရံဖတ္ရံခါ ဘုရားပြဲေတာ္ ေပ်ာ္ပြဲရြင္ပြဲ၌လည္း ကၾကသည္။ ယေန႔ တိုင္ရွိေသး၏။
၁၀။ ႐ုပ္ေသးအက
ယမင္း(ညီးမင္း)႐ုပ္က အစျပဳ၍ ႐ုပ္ေသးစတင္အေျခခံလာရင္းျဖစ္သည္။ သကၠရာဇ္၉၀၀ေက်ာ္တြင္ ေျမာက္ ဦးမင္းဆက္၌ မင္းဖေလာင္းႀကီးသည္ ဦးရာဇ္ေတာင္ေစတီႀကီးကို တည္ထား ရာတြင္ ယင္းဘုရား ပြဲ ေတာ္၌ ျပသရန္အလို႔ငွာ ဇာတ္ႀကီးဆယ္ဘြဲ႔ႏွင့္ ငါးရာ့ငါးဆယ္နိပါတ္ေတာ္ လာ ဇာတ္ ေတာ္ကို ပန္းပုဆရာတို႔အား ထုလုပ္ေစၿပီးလွ်င္ ျဖစ္ဟန္ပ်က္ဟန္တို႔ကို ကျပေစသည္။ ယင္းအခါ ကစ၍ ႐ုပ္ေသး ဟူ၍ျဖစ္ထြန္း လာသည္။ ရခိုင္ထီးနန္းျပတ္ၿပီးေနာက္မွစၿပီး လွ်င္ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႐ုပ္ေသးမ်ားသာလွ်င္ လာ ေရာက္ကျပသည္။ရခုိင္၌ မရွိ ၿပီ။
၁၁။ နတ္အက
ေလးကၽြန္း တျမင္းမိုရ္ ကမာၻႀကီးတည္ဟန္ နတ္ျဗဟၼာမ်ား သက္က်လာဟန္၊ ကမာၻေလာက၌ လူမ်ားျဖစ္ ထြန္း လာဟန္မွစ၍ နတ္ေဒ၀ တာမ်ားကို ပူေဇာ္လာခ့ဲရျခင္းမ်ားကို သ႐ုပ္ဖာ္ ကျပလာခ့ဲရေသာ အကျဖစ္ သည္။
နတ္အကသည္ ေရွးေရွးဘုရင္မင္းျမတ္တို႔၏ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ဗလိနတ္စာပူေဇာ္ပြဲမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ရွင္၊ ရြာရွင္၊ကၽြန္းရွင္၊ အိမ္ရွင္ပသမွဳ ပူေဇာ္ပြဲတို႔တြင္လည္းေကာင္း ကခုန္ၾကသည္။ နတ္ကေတာ္ ၃၀-၄၀ မွအစ အမ်ားဆံုးတိုင္ေအာင္ မိမိတို႔၏ နတ္ပြဲႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီစြာ ဖြဲ႔ႏြဲ႔သီဆိုၾကသည္။ ယင္းအခါပန္းတ်ား ဆရာတို႔က နတ္စည္ပန္းတ်ားတို႔လည္ပင္းမွာဆြဲကာ ယင္းနတ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ စကားတို႔ကိုသီဆိုလ်က္ တီးၾက သည္။ ပန္းတ်ားဟူရာ၌ စည္ရွင္ႀကီးတစ္မ်ဳိးကို အလြန္မာေသာ အစာတို႔ျဖင့္တင္၍တီးၾကသည္။ ပိေတာက္ သားကိုထြင္းထားေသာပန္းတ်ားတြင္ ဆိတ္အေရကိုၾကက္၍ တီးမွသာလွ်င္ ပန္းတ်ားအသံျမည္ ၏။ ယင္းအ သံကိုၾကားလွ်င္ နတ္ကေတာ္တို႔သည္ထိုင္၍မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ထကၾကရသည္။ အလြန္စိတ္ႏွလံုးကို ထိခိုက္ေသာပန္းတ်ားမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ ေနရာအႏွံ႔အျပားတို႔၌ အႀကီး အက်ယ္တီးမွဳတ္ ကခုန္ ၾက၏။
၁၂။ ၁၂-ရာသီပြဲေတာ္အကမ်ား
(၁) တန္ခူးလ အတာသႀကၤန္၊ ေရသြန္းပြဲ၊ ဘုရားေရသပၸာယ္ပြဲ၊ ေလွၿပိဳင္ပြဲ ။
(၂) ကဆုန္လ ေညာင္ေရပြဲ။
(၃) နယုန္လ မဟာပိႏၷဲနတ္ပြဲႏွင့္ကိႏၷရီဖိုမကပြဲ၊ ဗလိနတ္စာေကၽြးပြဲ၊
ရြာရွင္၊ အိမ္ရွင္၊ ကၽြန္းရွင္၊ နတ္တက္ပြဲ။
(၄) ၀ါဆိုလ ပဥၥင္းခံပြဲ၊ ဓမၼစၾကာရြတ္ပြဲ။
(၅) ၀ါေခါင္လ စာေရးတံဆြမ္းပြဲ။
(၆) ေတာ္သလင္းလ ေလွၿပိဳင္ပြဲ၊ ေရနန္းသဘင္ပြဲ၊ ကရ၀ိတ္ ေဖာင္ေတာ္အက။
(၇) ၀ါကၽြတ္ သက္ႀကီးပူေဇာ္ပြဲ၊ ဆီမီးျမင္းမိုရ္ပြဲတာ၀တိံသာစူဠာမဏိပြဲ၊ ထမင္းေထာင္၊
ဟင္းေထာင္၊ ပန္းေထာင္၊ ဆီမီးေထာင္ပြဲ။
(၈) တန္ေဆာင္မုန္းလ ကထိန္ပြဲ၊ ေမတၱယ်သုတ္တက္ပြဲ၊ ေကာင္းကင္ဆီမီးညွိပြဲ။
(၈) တန္ေဆာင္မုန္းလ ကထိန္ပြဲ၊ ေမတၱယ်သုတ္တက္ပြဲ၊ ေကာင္းကင္ဆီမီးညွိပြဲ။
(၉) နတ္ေတာ္လ ဆင္ခင္းသဘင္ပြဲ၊ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲ။
(၁၀) ျပာသုိလ မီးပံုးၾကာသြတ္အိုးပြဲ။
(၁၁) တပို႔တြဲ ရထားငင္ပြဲ၊ ရာဂုပြဲ၊ မီးပြဲ။
(၁၂) တေပါင္း သဲပံုေစတီပြဲ၊ ပင္လယ္ပြဲ၊ ဘုရားပြဲေတာ္မ်ား၊ ေလွၿပိဳင္ပြဲ။
ဤ ၁၂-ရာသီပြဲေတာ္တို႔တြင္ နယုန္လ၌ ကိႏၷရာကိႏၷရီတို႔၏ ဇာတ္ေတာ္လာ အျဖစ္အပ်က္တို႔ကို ကခုန္ၾက သည္။ သဘင္ပြဲေတာ္တြင္ ဆင္ျမင္းတို႔ကို စီးလ်က္သိုင္းအက၊ က်ဳိင္အကတို႔ကို ကျပၾကသည္။ ထိုမွတပါး ႀကြင္း ေသာကာလတို႔တြင္ပြဲေတာ္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီစြာ ဆင္ယင္က်င္းပကခုန္ၾကသည္။ ထိုမွတစ္ပါးအျခား အက အခုန္မ်ားကိုယေန႔တိုင္ေအာင္ သုေတသနေလ့လာျခင္းျဖင့္ ဆန္းစစ္ရွာေဖြ ေနဆဲျဖစ္သည္။ ကဟန္ ခုန္ဟန္မ်ား ကို ေရွးေဟာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမ်ားအတြင္း ရုပ္လံုးရုပ္ႀကြတို႔ကို ၾကည့္ရွဳျခင္းအားျဖင့္ သက္ေသ ယုတၱိရသည္။ တူရိယာအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကိုလည္း ယင္းဂူႀကီးအတြင္းတို႔၌ပင္ရွိသည္။
အသွ်င္စကၠိႏၵ
(ရခိုင္ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား အမွတ္(၅)-အသွ်င္စကၠိႏၵ) စာအုပ္မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
No comments:
Post a Comment