ရကၡိတ မွာတမ္း - နာႏို (Aryan)

ရခိုင္ျပည္အေရး ဒုကၡေဘးကို
ရခိုင္သားမေတြးေက
ဇာသူေတြးဖို႔လည္း...

ရခိုင္ျပည္သူ ေသာကအပူကို
ရခိုင္သားမကူေက
ဇာသူကူဖို႔လည္း...

လက္ဟိ့ရခိုင္ ရင္ဆိုင္နိန္ရ
ဘ၀႐ုပ္ပံု အနိ႒ာ႐ံုကို
ေပါင္းဆံုလက္ကမ္း
၀ိုင္း၀န္းလို႔ကူ တြဲထူ ကယ္မ
ရကၡိတပီပီ သီြးနီနီနန္႔
ဟိွ႔ကိုခ်ီတက္ သမိုင္းမပ်က္ဖို႔
ငါ႐ို႔လက္ဆက္ ထားကတ္ေမ...။

နာႏို(Aryan) 

  www. မူလေဖာ္ျပထားေသာစာမ်က္ႏွာ.com

ဇာပိုင္ေတာ္လို႔ ဇာပိုင္ေခၚရပါဖို႔ - ပန္းခ်ီမင္းညိဳ

ေဆာင္းရာသီအေျပာင္းမွာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေတာင္းလာစြာက မွတ္တမ္းတင္တစ္ခုေတာ့ခါ ဆရာ႐ုိ႕ က်က်န္းမမာဟိေရ ခါ ေနာင္လာေရအေခ်တိအတြက္ အရီးနန္႔ အခင္ရာ ေခတ္စားလာေရကာလမွာ ရခုိင္ အမ်ဳိးအဆြီ ဇာပုိင္ေတာ္လုိ႔ ဇာပုိင္ေခၚရဖုိ႔ မသိကတ္ပါဗ်ာယ္။ အေၾကာင္းမလွ ျမင္လာလုိ႔ မ်ဳိးဆြီေခၚေ၀ၚေရ စာရင္းကုိ ေဖာ္ျပဖုိ႔ မင္းျပားမင္းသိန္းဇံက ေတာင္းလာေရခါ အခ်က္ေကာင္းေပၚလာလုိ႔ ေဟာင္းႏြမ္းေကလဲ၊ မပ်က္စေကာင္းအထင္နန္႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ နဂုိလ္ဗီဇ မေပ်ာက္မပ်က္ ရလီေအာင္ စုစည္းေဖာ္ျပ လုိက္ပါေရ။ မြီးရာပါ ေခၚနီက်စကားတိကုိ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္လုပ္လုိ႔ အျပစ္တင္မေစာဖုိ႔ ေတာင္းပန္ ပါေရ။

အမွတ္မထင္ စာရီးသူကုိယ္တုိင္ ခံစားခေရအတြက္ ေဖာ္ျပသင့္ေရလုိ႔ ျမင္လာပါေရ။ စာရီးသူျခဳပ္မ အသစ္ က သူမခဲအုိကုိ “အခင္ ထမင္းစားပါဖို႔”ေခၚေရခါ၊ ယုိင္ေက်းမွဳလုိက္စားနီေရ အကၽြန္က ပက္လက္လန္လား ပါေရ။ အခင္ ေခတ္စားစြာ အိမ္မွာေတာင္ ဂယက္႐ုိက္လာေရ။ ျခဳပ္မအသစ္ကုိ ေဒါသနန္႔ ခဲအုိကုိ အခင္ေခၚေက အေကာင့္ေကာင့္ေတာ္ေရ ေယာကၡမအစစ္ အကၽြန္႔ကုိ ဇာေခၚဖုိ႔လဲ ျခဳပ္မအသစ္ကုိ မိန္းဖူးပါေရ။ အေခၚအေ၀ၚဆုိစြာ အေရးႀကီးပါေရ။ အစြန္းေရာက္တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ခါ သြီးသားလွဳပ္႐ွားမွဳနန္႔ သားသမီးရလာစြာ။ ပါပါလုိ႔အဘကုိ ေခၚစရာမလုိ သူ႔နာမယ္ကုိ ေခၚလုိက္ေကရေရ။ အယူမွားစြာတိကုိ ၾကားဖူးပါေရ။ တိရိစာၦန္နန္႔ မျခားေရ အေတြးအေခၚသမားေတာ့ ကံကံ၏အေၾကာင္း၊ ဗုဒၶအယူအဆကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳရာ ေရာက္ပါေရ။ သြီးသားလွဳပ္႐ွားတုိင္း သားသမီးမရႏုိင္ပါ။ ေစာဒကတက္ေက အမ်ားႀကီးပါ။

ေျမာက္ဦး - ေမာင္ခိုင္ေအာင္

ရင္အံုေပၚမွာ အီေကြတာ ကခုန္
ေက်ာ႐ိုးထဲ ၀င္႐ိုးစြန္း ပုန္းေနတ့ဲၿမိဳ႔။
မႏၱေလးကိုစာဖြဲ႔တ့ဲ "ကစ္ပလင္း" မသိ
ပုဂံကိုစာဖြဲ႔တ့ဲ "ေဇာ္ဂ်ီ" စာမသိတ့ဲ ငါ့ၿမိဳ႔ေလ။

ရခိုင္စာအရီးအသား ျပႆနာ - ေမာင္ဗသိန္း

ျပည္ေထာင္စုေခတ္ ရခိုင္အမ်ဳိးသား႐ို႕မာ တစ္မ်ဳိးသားလံုး လက္ခံသံုးစြဲေရ ရခိုင္စာအရီးအသား တစ္ခုမဟိ သီးစြာကို ရခိုင္အမ်ဳိးသားတိုင္း သတိထားမိဖို႔ ထင္ပါေရ။ အမ်ားသံုး အရီးအသား မဟိေရအတြက္ စာပီရီး ဖြဲ႔ေရခါ သူတစ္မ်ဳိး ငါတစ္ဖံု ျဖစ္နိကတ္စြာကို တိြရေရ။

တတိုင္က ရခိုင္စာပီနန္႔ ျမန္မာစာပီတူေရလို႔ ယူဆၿပီးေက ျမန္မာ အရီးအသားအတိုင္း ရီးကတ္ေတ။

ေနာက္တတိုင္က စကားျပင္ အရီးအသားကိစၥမာ ျမန္မာစကားေျပကို သံုးၿပီးေက ဇာတ္ေကာင္ခ်င္း အခ်ီ အခ် စကားေျပာစြာ႐ို႕မာက်ေက ရခိုင္စကားကို သံုးေရ။ အျခားတိုင္သားက စကားျပင္ အရီးအသားမာ "၏ ၊ သည္၊ တည္း၊၍" စေရ ႀကိယာ၊ ႀကိယာ၀ိေသသန ေနာက္ဆက္တိ "သည္၊ က၊တင္၊ ၌"စေရ နာမ္ေနာက္ ဆက္တိကို ေခတ္ေဟာင္း (ေျမာက္ဦးေခတ္) အရီးအသားအတိုင္း သံုးၿပီးေက စကားအသံုးအႏွဳန္းမာ ရခိုင္ေ၀ါဟာရကို သံုးေရ။

The Rakhains in Bangladesh - U Shit Mg

The Rakhains in Bangladesh
By U Shit Mg
pdf file (1.00 MB)

ဂီတေလာက ၀လံုးအဆင့္ကို ကြဲေစခ်င္တ့ဲသူ (သို႔) ဦးေစာႏု

ဂီတနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၀ါသနာပါ ထမင္းေမ့၊ ဟင္းေမ့ ေလ့လာလိုက္စားခ့ဲသူ၊ ပန္တ်ာေက်ာင္း တက္ေရာက္တ့ဲအခါ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံက ဂီတပညာသင္ဆု ေခၚတ့ဲအတြက္ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံသို႔ ပညာသင္ယူခ့ဲရသူ၊ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံမွ ျပန္လာၿပီးခ်ိန္ အႏွိမ္ခံဘ၀နဲ႔ ဂီတအလုပ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ရတာကို မႏွစ္ၿမိဳ႔လို႔ ကိုယ္ပိုင္ဂီတသင္တန္းေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ကာ ဂီတပညာေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကားခ့ဲရာမွ သည္ အဆိုေတာ္ စည္သူလြင္နဲ႔ တင္ဇာေမာ္တို႔လို ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားတ့ဲ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြကို ေမြး ထုတ္ေပးႏိုင္ခ့ဲတ့ဲ အသက္ (၆၆)ႏွစ္ အ႐ြယ္႐ွိ ဦးေစာႏု PID.IN.Music (U.S.S.R)နဲ႔ ေတြ႔ဆံုကာ The Messenger Journal ရဲ႔ "ဘ၀လည္ျပန္" က႑အတြက္ ေမးျမန္းျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။

ကိုလိုနီ၀ါဒ၏ ဆိုးေမြ - ေမာင္ဗသိန္း

ဤေဆာင္းပါးသည္ “႐ိုဟင္ဂ်ာ” ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းေကာ္မရွင္၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ ဖူးသူ မစၥတာလုစ္ (G.H Luce)ႏွင့္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းတို႔၏ ေရးသားထားခ်က္မ်ားကို တံု႔ျပန္ေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။

မစၥတာလုစ္သည္ “ျမန္မာအစ ေက်ာက္ဆည္က” ဟူေသာ သမိုင္းအဆိုသစ္ကို ထူေထာင္သူ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၅-ခုႏွစ္က ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ သူ၏စာအုပ္ (Phases of Pre-Pagm Burma, Languages and History) တြင္ “ျမဴႏွင့္ခုမိ” လူမ်ိဳးတို႔အေၾကာင္းကို တင္ျပရာတြင္ ရခိုင္မင္းတို႔သည္ သက္၊ ျမဳန္၊ ခ်င္းတို႔ကို အုပ္စိုးခဲ့ ၾကေၾကာင္း၊ ၎တို႔မွာ အိႏိၵယဘြဲ႕အမည္မ်ားရိွၿပီး မူဆလင္ဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေရးသားၿပီး ေနာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္တြင္ လိုရင္းမွ် ဘာသာ ျပန္ထားသည့္ အတိုင္း ေရးသားပါသည္။

ေမာင္ဗသိန္း (၁၉၄၀ - )

အေနာက္ျပည္ ပင္း၀ါဇာတိ ဦးမဲေမာင္- ေဒၚျမလွဦး႐ို႔၏ ရင္သီြးသံုးေယာက္ထဲမွာ အငယ္ဆံုး သား ေမာင္ဗသိန္းေရပင္း၀ါ ဆရာေတာ္ဘုရား ဘဒၵႏၲဣႏၵာ၀ံသ၀ံသ ၿခီေတာ္ရင္းမာ စတင္ ပညာသင္ပါေရ။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ အ-ထ-က(၂)မာ ဒုတိယတန္းကပင္ ေက်ာင္းထြက္ လက္မွတ္ရေရထိ သင္ယူၿပီးေက တကၠသိုလ္၀င္တန္းကို ၁၉၆၁-ခုႏွစ္မာ ဦးေအာင္လွဇံ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းက ေအာင္ျမင္ခ ပါေရ။ ေက်ာက္ျဖဴ ဥပစာေကာလိပ္၊ ရန္ကုန္ ဘီအိုစီေကာလိပ္႐ို႔မာ ဆက္ပ်ာ ပညာသင္ပါေရ။။

စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စား ဥကၠာပ်ံ - ေ၀သာ

ရခုိင္သမုိင္းမွာ ဥကၠာပ်ံဆုိစြာ သင့္ေအာင္စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းေရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးပါ။ စြမ္းရည္သတၱိ ျပည့္၀ေရ စစ္သားႀကီးျဖစ္ေတ။ အႏုပညာကုိ စုံမက္ျမတ္ႏုိးေရ စာေပပညာသွ်င္ႀကီးျဖစ္ေတ။ မင္းခေမာင္း၏ ေရာင္း ရင္းႀကီးလည္း ျဖစ္ပါေရ။ ဥကၠာပ်ံ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခေရ ကာလကေတာ့ခါ ၁၆ရာစုအဆုံး၊ ၁၇-ရာစု အစပုိင္း၊ ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး (၁၅၉၃-၁၆၁၂)လက္ထက္မွာ ျဖစ္ပါေရ။

ဥကၠာပ်ံငယ္စဥ္ဘ၀နန္႔ မိဘမည္ရည္႐ုိ႕ကုိ အတိအက် မသိရပါ။ ဥကၠာပ်ံေရ စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စားအျဖစ္ ခန္႔အပ္ ခံရပါေရ။ တခ်ိန္တည္းမွာ အိမ္ေရွ႕မင္းသားမင္းခေမာင္း၏ အႀကီးေတာ္အျဖစ္လည္းသြင့္ မင္းတရားႀကီးက ခန္႔အပ္တာ၀န္ပီးခပါေရ။

Influx Viruses The Illegal Muslims in Arakan

Influx Viruses
The Illegal Muslims in Arakan
By U Shw zan and Dr. Aye Chan
pdf file (509 Kb)

႐ိုဟင္ဂ်ာဇာစ္ျမစ္

႐ိုဟင္ဂ်ာဇာစ္ျမစ္
ေရးသူ - ခင္ေမာင္ေစာ(ဘာလင္ၿမိဳ႔)
pdf file (91 Kb)

Burma’s Western Border as Reported by the Diplomatic Correspondence (1947 – 1975)

Burma’s Western Border
as Reported by
the Diplomatic Correspondence
(1947 – 1975) - Aye Chan
pdf file (412 Kb)

Islamization of Burma Through Chittagonian Bengalis as “Rohingya Refugees“

Islamization of Burma Through
Chittagonian Bengalis as
“Rohingya Refugees“
By Khin Maung Saw
pdf file (1.13 MB)

Background of Rohingya Problem

Background of
Rohingya Problem
By Kyaw Zan Tha (MA)
pdf file (38 Kb)

An Historian Looks at Rohingya

An Historian Looks at Rohingya
pdf file (23 Kb)

သဘာ၀ပန္းမ်ား

႐ိုး႐ိုးပန္း၀ွက္

၁။ ကေလြ႕ေမာင္ေသွ် မ်က္ႏွာေျပာက္၊ အိမ္တိုင္းအိမ္တိုင္းေရာက္။ (ကေလြ႕ေမေသွ်--မိန္းကေလး)။
အေျဖ- ဒဂၤါး။

၂။ ကေလြ႕ေမေသွ်ေတာင့္ကို ခါးႀကိဳးလို။
အေျဖ - ေကာက္လိွဳင္းစည္း။

၃။ ေကာင္းကင္ကက် ပုလဲလွ၊ ျမက္ေတာမွာ က်ရွာေရ။
အေျဖ - မိုးသီးေပါက္။

ဦးထြန္းစိန္ မွတ္မိသမွ် ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ

ပူေဇာ္ထိုက္သူတို႔ကို ပူေဇာ္ျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားတို႔၏ အစဥ္အလာေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ဤမဂၤလာတရားေတာ္သည္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားတို႔အဖို႔သာ မဟုတ္။ ယဥ္ေက်းေသာ ကမာၻအဖို႔လည္း ယဥ္ေက်းမွဳ အမွတ္အသားတစ္ခု ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ပစၥည္းမဲ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီး လီနင္ ရာျပည့္အထိမ္း အမွတ္ကို ကမာၻတ၀ွမ္းလံုး၌ က်င္းပခဲ့ၾကေၾကာင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သတိရေနၾကေသးသည္။ စာဆို ရာ၀ိတဂိုးရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ကို လည္းေကာင္း၊ မဟတၱမဂႏီၵရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ကို ဆရာႀကီး တပည့္သားေျမးတို႔ အင္တိုက္အားတိုက္ တခမ္းတနား က်င္းပခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး မီး႐ွဴးတန္ေဆာင္ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏ သက္ေတာ္ရာျပည့္အထိမ္းအမွတ္ကိုလည္း ကၽြႏု္ပ္တို႔က တတ္ အားသေရြ႕ ခ်ီးေျမႇာက္ပူေဇာ္သင့္ပါသည္။

မိြန္႔လီ က်ာလီ၊ ေဇာက္ထိုးလီ ငပ်င္းေထြ ၀တၳဳ

႐ွီး႐ွီးအခါက ႐ြာတစ္႐ြာတြင္ မုဆိုးမတစ္ေယာက္ ဟိ၏။ ထိုမုဆိုးမတြင္ သားလူပ်ိဳတစ္ေယာက္ ဟိလီသည္။ သူ႔မာ အလြန္တရာပ်င္းသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္၍ ႐ြာသားမ်ားက “ငပ်င္းေထြ” ဟု ေခၚၾကလီသည္။

ငပ်င္းေထြမွာ နာမည္ႏွင့္လိုက္ေအာင္ပင္ မည္သည့္အလုပ္ကို မွ လုပ္ခ်င္စိတ္မဟိေပ။ မိခင္ျဖစ္သူ က ေတာမွထင္းၿခီြ ၍ေရာင္းျခင္း၊ ဆန္အငွားဖြပ္ျခင္း၊ လူအိမ္႐ို႕၌ အတိုအစလုပ္ပီးျခင္း စသည္ျဖင့္ မိမိ၀မ္းစာ အျပင္ သားငပ်င္းအတြက္ပါ လုပ္ရသျဖင့္ လြန္ပင္ပန္းဆင္းရဲလီသည္။ မိခင္အား သနားက႐ုဏာ သက္ ၾကေသာ ရြာသားမ်ားက ငပ်င္းေထြကို သူမ်ားနည္းတူ လုပ္စားရန္ အတြက္ ေခ်ာ့၍ တစ္ခါ၊ ေျခာက္၍ တစ္ဖံု၊ သေရာ္၍ တစ္မ်ိဳး နား၀င္ေအာင္ ေျပာျပၾကေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးရာ ျဖစ္လီသည္။

လိပ္ကမ္ဖာမ (လိပ္ကမာၻမ)၀တၳဳ

မိတ္ဆက္

ရခိုင္ျပည္ ကၽြန္းရြာ႐ို႔မာ၀တၳဳေျပာဓေလ့ေရ ႐ိုးရာအေလ့ တစ္ခု ျဖစ္ပါေရ။ ေျပာေလ့ေျပာထဟိကတ္ေတ ၀တၳဳတိထဲမာ အဂု ေဖာ္ျပလားဖို႔ လိပ္ကမာၻမ (လိပ္ကမ္ဖာမ) ၀တၳဳက ထိပ္တန္းက ပါ၀င္ပါေရ။ ေအ၀တၳဳကို ရွိေခတ္မာ စာနန္႔ ပီနန္႔ မွတ္တမ္းတင္ ထားစြာဟိေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မတြိဖူးပါ။

ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္မာ ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ၊ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေက်ာက္စာ၀န္ေဟာင္း ဦးစံေရႊပု (၁၈၈၁-၁၉၄၅)က ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသန အသင္းဂ်ာနယ္တိမာ (၁) လိပ္ကမာၻမ၀တၳဳ၊ (၂) က်ီးျဖဴရြာ၀တၳဳ၊ (၃) ငန္းေတာ္ရွည္၀တၳဳ၊ (၄) သံကိုးေမာင္း၀တၳဳ႐ို႔ကို အဂၤလိပ္ဘာသာနန္႔ တင္ျပဖူးပါေရ။ ရခိုင္႐ိုးရာ၀တၳဳတိကို ကမာၻသိေဖာ္ထုတ္ တင္ျပခေရအတြက္ ဦးစံေရႊပုကို ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုးက ေက်းဇူး တင္ဖို႔ ေကာင္းပါေရ။