အေရးပိုင္ (ေဒ၀ီစံ) ဦးျမထြန္းေအာင္

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေသာကာလ ၿမိဳ႕ျပ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ အေရးပိုင္ရာထူးကို အဂၤလိပ္ လူမ်ားမွလြဲ၍ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား အားေပး႐ိုးထံုးစံမရွိပါ။သို႔ေသာ္ ေက်ာက္ျဖဴသား ဦးျမထြန္းေအာင္သည္ ျမန္မာ လူမ်ဳိးထဲမွ ပထမဆံုး အေရးပိုင္ရာထူးကို ေတာ္လွန္းေရး၌ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခ့ဲသူ တစ္ဦးျဖစ္ခ့ဲသည္။

ေက်ာက္ျဖဴတြင္ အေရးပိုင္ရာထူးျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲေသာ စာေရးဆရာ ၿဗိတိသွ်လူမ်ဳိး ေမာရစ္ေကာ လိပ္ ေရးသားထားေသာ စာအုပ္မ်ားတြင္ ဦးျမထြန္းေအာင္၏ လွဳပ္ရွားမွဳပံုရိပ္မ်ားကို တေစ့တေစာင္း သိရွိခြင့္ ရခ့ဲပါသည္။

ဦးျမထြန္းေအာင္ အေၾကာင္းေရးရလွ်င္ သူသည္ သာမာန္မ်ဳိး႐ိုးမွ ဆင္းသက္လာသူတစ္ဦး မဟုတ္ဘဲ ရခိုင္ျပည္၏ ေနာက္ဆံုးဘုရင္ ျဖစ္ခ့ဲေသာ မဟာသမၼတမင္း၏ ျမစ္ေတာ္စပ္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ မိသားစု ဆင္းသက္လာေသာ မ်ဳိး႐ိုးအႏြယ္ (Family Tree) ကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ လူအမ်ားက သူ႔ကို ေဒ၀ီဇံျမထြန္းေအာင္ဟု ကင္းပြန္းတပ္၍ ေခၚခ့ဲၾကပါသည္။

အေရးပိုင္ ဦးျမထြန္းေအာင္

အထက္တြင္ေဖာ္ျပခ့ဲသည့္အတိုင္း ခ႐ိုင္အႀကီးအကဲအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသူမ်ားမွာ အဂၤလိပ္မ်ားသာ ျဖစ္ၾက သည္။ သာမာန္အားျဖင့္ ထိုေခတ္ ထိုအခ်ိန္အခါက ျမန္မာအမ်ဳိးသားမ်ားဟူ၍ မရွိၾကသေလာက္ပင္ ျဖစ္ သည္။ ထိုအေတာအတြင္း ခရစ္ႏွစ္ (၁၉၀၈)ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ျဖဴသားျဖစ္ေသာ ဦးျမထြန္းေအာင္ ကို ေက်ာက္ျဖဴတြင္ ပထမဆံုးေသာ ျမန္မာ အေရးပိုင္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း "A Civil Servant in Burma" by Mr Thrikal White (Lt Governor Of Burma)မွာ ထူးျခားမွဳ တစ္ခုပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ၎သည္ (၁၉၀၈) မွ (၁၉၁၉)အထိ (၁၁)ႏွစ္တိုင္တိုင္ အေရးပိုင္အျဖစ္ျဖင့္ ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲေလသည္။ တာ၀န္ျဖင့္ ခရီးစဥ္တစ္ခုတြင္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ေရထဲသို႔ျပဳတ္က်ၿပီး ေရေပၚသို႔ ေပၚမ လာေတာ့ဘဲ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ေပ်ာက္ကြယ္ဆံုး႐ံွဳးခ့ဲရေလသည္။

အေရးပိုင္ႀကီးသည္ သန္တုန္း၊ ျမန္တုန္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေသဆံုးသြားျခင္းျဖစ္ရာ ၎၏ ေရွးေရး အစီအစဥ္ မည္သို႔ရွိမည္ကို မည္သို႔မွ် မေတြးေခၚတတ္ၾကပါ။ သို႔ေသာ္ ၎မိသားစုေနထိုင္ရန္ ဧရာမ အိမ္ႀကီးတစ္ေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္ထားခ့ဲပါသည္။ ယင္းအိမ္ႀကီးမွာ လက္ရွိေက်ာက္ျဖဴေစ်းႀကီး၏ ေတာင္ ဘက္ တည့္တည့္ ျမစ္နားတန္းလမ္း (ယခု ေစ်းလမ္း)ႏွင့္ ယခင္တ႐ုတ္တန္းလမ္း (ယခု႐ံုးတက္လမ္း)ၾကား ရွိ အကြက္တစ္ခုလံုးအျပည့္၊ တိုင္လံုးေရ (၆၀)ခန္႔ရွိေသာ ဧရာမ ႏွစ္ထပ္အိမ္ႀကီးျဖစ္သည္။ အေရးပိုင္ႀကီး မရွိသည့္ေနာက္တြင္ ထိုစဥ္က ေက်ာင္းသားဦးေရ (၂၀၀)ေက်ာ္ေသာ ျမဴနီစပါယ္ မိန္းကေလးမ်ား အထက္ တန္းေက်ာင္း (ျပင္ပေလာကတြင္ 'မိန္းမေက်ာင္း'ဟု အသိမ်ားသည္)က ၀င္ေရာက္၍ ဤအေဆာက္အဦး တြင္ စာေပသင္ၾကားပို႔ခ်ခ့ဲရာ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီး ကာလအထိ ျဖစ္ပါသည္။

ေဒသခံ ရမ္းၿဗဲသားမ်ားက ေျပာဆိုရာတြင္ အေလးကို အထီး၊  မင္းကို မတ္ဟု အသံထြက္၍ ေျပာဆို တတ္ ၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမထြန္းေအာင္(ဦး)ကို ျမတ္ထြန္းေအာင္ဟု အသံထြက္အတိုင္း ေရးသားၾကပါ သည္။ ေ႐ွ႕တြင္ေဖာ္ျပပါရွိေသာ လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္း၀င္ တတိယအဆင့္ရရွိသူ ေဒၚေမေမရွင္သည္ ပင္ လွ်င္ အေရးပိုင္ (ေဒ၀ီဇံ)ဦးျမထြန္းေအာင္၏ ေျမးျဖစ္ၿပီး အဖိုးတူေျမးတစ္ဦးအျဖစ္ ဒုတိယကမာၻစစ္ကာလ နယ္ခ်ဲ႔က်ဴးေက်ာ္ေရးသမား ဂ်ပန္မ်ားကို ေမာင္းထုတ္စဥ္က ႐ြတ္႐ြတ္ခၽြံခၽြံ ေရွ႕တန္းမွ ေတာ္လွန္ခ့ဲေသာ အာ ဇာနည္ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။

ႏိုင္ငံအက်ဳိးျပဳ အဖိုးတန္ရတနာမ်ား (၂) - ေအးသိန္း စာအုပ္မွ -