ရခိုင္စကားမာ ၀ဆြဲသံကို ေဖ်ာက္ပနာေျပာေရ စကားသံဟိပါေရ။ ၀ဆြဲသံ အပိုထည့္ေျပာလိဟိေရ စကားသံတိေလး ဟိပါေရ။
၀ဆြဲသံေဖ်ာက္ေျပာေရ ရခိုင္စကားသံတိ
'ထမင္းေကၽြး'ကို 'ထမင္းေက်း'ဆိုပနာ ေျပာဆိုကတ္ပါေရ။ ေတာင္ကုတ္နယ္သား႐ို႕ စစ္ေတြခ႐ိုင္စကားကို လုပ္ေျပာေရခါ ၀ဆြဲသံတိပါနီစြာကို တိြရပါေရ။ 'လားခ်င္'ကို 'လားခၽြင္'၊ 'လာခ်င္'ကို 'လာခၽြင္'၊ 'လားက်င့္မဟို'ကို 'လားကၽြင့္မဟိ'။
'ထြက္ခြာ'ကို 'ေထာ့ေခၚ' ဆိုပနာ ၀ဆြဲသံေဖ်ာက္ေျပာစြာတိေလး ဟိပါေရ။ စစ္ေတြခ႐ိုင္မာ 'စြာ'လို႔ ေျပာစြာ ကို ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္မာ 'စာ'လို႔ ေျပာပါေရ။
'သ႐ြိ'ကို 'သရိ'လို႔ေျပာေရ အရပ္ေဒသ ဟိပါေရ။ အေျပာကို လိုက္ပနာ ရီးေရ အေခ်တိေလး ဟိကတ္ပါေရ။
၀ဆြဲကို အရွင္ထားပနာ ေျပာေရစကားေလး ဟိပါေရ။ 'အနာစိစိကိုက္'လို႔ ေျပာေရပိုင္ 'အနာစိြစိြကိုက္' လို႔ေလး ေျပာသံၾကားမိပါေရ။ 'အပ္နန္႔စိြစိြထိုး' ဆိုစြာမာက်ေက 'အပ္နန္႔စိစိထိုး'ဆိုပနာ မေျပာကတ္ပါ။
၀ဆြဲသံ အပိုထည့္ေျပာေရ စကားသံတိ
ရခိုင္စကားမာ ၀ဆြဲသံ အလိုလိုပါနီတတ္ေတ စကားလံုးတိ ဟိပါေရ။ ဆံေတာ္ရွင္ကို 'ဆံဒ႐ြင္/႐ႊင္' လို႔ ေျပာပါေရ။ ခမီကို ခမီြး၊ မီကို မီြ၊ မွီကို မီႊလို႔ အသံထုတ္ကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ စာပီအလိုက္အထိုက္ကို နားမလည္သူ
႐ို႕ေရ ခမီလူမ်ဳိးကို ကိုယ္႐ို႕အသံထုတ္ေတအတိုင္း 'ခမီြး'ဆိုပနာ ရီးကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ မူရင္း အဓိပၸါယ္ ေပ်ာက္လားၿပီးေက ၿခီမီြး၊ ခီြးမီြး ဆိုေရ အဓိပၸါယ္တိဖက္တို႔ ႏြယ္လားစြာကို တိြရပါေရ။ အသံ ထုတ္ေတအတိုင္း ရီး
ေရခါ မသင့္ေတာ္ေရ အခ်က္တခ်က္ကို ဆြဲထုတ္ျပစြာ ျဖစ္ပါေရ။ အမွန္ရီးသားရဖို႔ အရီးအသားမာ 'ခမီ' ျဖစ္ပါေရ။ ခမီလူမ်ဳိးတိက 'ခမီ'လို႔ ရီးေရပိုင္ ရခိုင္ပညာသွ်င္တိေလး 'ခမီ'လို႔ရာ ရီးကတ္ပါေရ။ 'မီ'ကို 'မီြ'လို႔ အသံ
ထုတ္ေကေလး မူရင္းအတိုင္း ရီးကတ္ပါေရ။ ဥပမာ အခ်ိန္မီြ (အသံထုတ္)။ အခ်ိန္မီ (အရီးအသား)။
'ငါးသူရဲ'ကို 'ငါးသူ႐ြဲ'၊ 'တန္ရွင္'ကို 'တန္႐ႊင္'ဆိုၿပီးေက ၀ဆြဲသံပါပနာ ေျပာဆိုကတ္ပါေရ။ 'ငါးသူရဲ'မာဆိုေက အသံထုတ္ေနာက္ကို လိုက္လားယင္း မူရင္းဇာျဖစ္ေတဆိုစြာ ရခိုင္သားအမ်ားစု မသိကတ္ပါ။ သိလူက တင္ျပ ေျပာဆိုေကေလး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မွားယြင္းေရအသံထုတ္ လႊမ္းမိုးထားေရအတြက္ လက္မခံခ်င္ ကတ္ပါ။ (ငါးသူရဲျဖစ္သင့္ေၾကာင္းကို ဆရာေမာင္ဗသိန္း ေဆာင္းပါးက ကိုးကားပါေရ)။
'ႏႈတ္ခမ္း'ကို 'ႏွခြမ္း'ဆိုပနာ ရခိုင္႐ို႕ အသံထုတ္ပါေရ။ 'ႏႈတ္သီး'ကိုေလး 'နသီြး'လို႔ ေျပာဆိုရီးသား နီကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ '၀င္သီး'ကို '၀င္သီြး'ဆိုပနာ အသံထုတ္ပါေရ။ ၾကာေက အမွားကို အမွန္ထင္ကတ္ ပါေရ။ ေယနန္႔ '
၀င္သီြး'ဆိုပနာ ရီးစြာတိကိုရာ တိြရပါေရ။
'ရီး'ကိုေလး '႐ြီး'ဆိုပနာ ေျပာယင္းေျပာယင္းနန္႔ ယင္းအေျပာကို အမွန္ထင္လွာကတ္ပါေရ။ ေယနန္႔ 'စာ႐ီြး'ေရ ၀ဆြဲသံ အပိုပါေရ ရခိုင့္အလိ၊ ရခိုင့္ဓလိေၾကာင့္ အသံထုတ္စကားသံတခုရာ ျဖစ္ေမလို႔ ယူဆပါေရ။ 'စာ႐ြီး'ေရ
အသံထုတ္ကိုရီးေရ အရီးအသားတခုရာ ျဖစ္ေတလို႔ သံုးသပ္ပါေရ။
သန္႔၀ဏၰခိုင္
စာ႐ီြးနန္႔စာရီး အကြာအ၀ီး စာအုပ္မွ-
၀ဆြဲသံေဖ်ာက္ေျပာေရ ရခိုင္စကားသံတိ
'ထမင္းေကၽြး'ကို 'ထမင္းေက်း'ဆိုပနာ ေျပာဆိုကတ္ပါေရ။ ေတာင္ကုတ္နယ္သား႐ို႕ စစ္ေတြခ႐ိုင္စကားကို လုပ္ေျပာေရခါ ၀ဆြဲသံတိပါနီစြာကို တိြရပါေရ။ 'လားခ်င္'ကို 'လားခၽြင္'၊ 'လာခ်င္'ကို 'လာခၽြင္'၊ 'လားက်င့္မဟို'ကို 'လားကၽြင့္မဟိ'။
'ထြက္ခြာ'ကို 'ေထာ့ေခၚ' ဆိုပနာ ၀ဆြဲသံေဖ်ာက္ေျပာစြာတိေလး ဟိပါေရ။ စစ္ေတြခ႐ိုင္မာ 'စြာ'လို႔ ေျပာစြာ ကို ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္မာ 'စာ'လို႔ ေျပာပါေရ။
'သ႐ြိ'ကို 'သရိ'လို႔ေျပာေရ အရပ္ေဒသ ဟိပါေရ။ အေျပာကို လိုက္ပနာ ရီးေရ အေခ်တိေလး ဟိကတ္ပါေရ။
၀ဆြဲကို အရွင္ထားပနာ ေျပာေရစကားေလး ဟိပါေရ။ 'အနာစိစိကိုက္'လို႔ ေျပာေရပိုင္ 'အနာစိြစိြကိုက္' လို႔ေလး ေျပာသံၾကားမိပါေရ။ 'အပ္နန္႔စိြစိြထိုး' ဆိုစြာမာက်ေက 'အပ္နန္႔စိစိထိုး'ဆိုပနာ မေျပာကတ္ပါ။
၀ဆြဲသံ အပိုထည့္ေျပာေရ စကားသံတိ
ရခိုင္စကားမာ ၀ဆြဲသံ အလိုလိုပါနီတတ္ေတ စကားလံုးတိ ဟိပါေရ။ ဆံေတာ္ရွင္ကို 'ဆံဒ႐ြင္/႐ႊင္' လို႔ ေျပာပါေရ။ ခမီကို ခမီြး၊ မီကို မီြ၊ မွီကို မီႊလို႔ အသံထုတ္ကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ စာပီအလိုက္အထိုက္ကို နားမလည္သူ
႐ို႕ေရ ခမီလူမ်ဳိးကို ကိုယ္႐ို႕အသံထုတ္ေတအတိုင္း 'ခမီြး'ဆိုပနာ ရီးကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ မူရင္း အဓိပၸါယ္ ေပ်ာက္လားၿပီးေက ၿခီမီြး၊ ခီြးမီြး ဆိုေရ အဓိပၸါယ္တိဖက္တို႔ ႏြယ္လားစြာကို တိြရပါေရ။ အသံ ထုတ္ေတအတိုင္း ရီး
ေရခါ မသင့္ေတာ္ေရ အခ်က္တခ်က္ကို ဆြဲထုတ္ျပစြာ ျဖစ္ပါေရ။ အမွန္ရီးသားရဖို႔ အရီးအသားမာ 'ခမီ' ျဖစ္ပါေရ။ ခမီလူမ်ဳိးတိက 'ခမီ'လို႔ ရီးေရပိုင္ ရခိုင္ပညာသွ်င္တိေလး 'ခမီ'လို႔ရာ ရီးကတ္ပါေရ။ 'မီ'ကို 'မီြ'လို႔ အသံ
ထုတ္ေကေလး မူရင္းအတိုင္း ရီးကတ္ပါေရ။ ဥပမာ အခ်ိန္မီြ (အသံထုတ္)။ အခ်ိန္မီ (အရီးအသား)။
'ငါးသူရဲ'ကို 'ငါးသူ႐ြဲ'၊ 'တန္ရွင္'ကို 'တန္႐ႊင္'ဆိုၿပီးေက ၀ဆြဲသံပါပနာ ေျပာဆိုကတ္ပါေရ။ 'ငါးသူရဲ'မာဆိုေက အသံထုတ္ေနာက္ကို လိုက္လားယင္း မူရင္းဇာျဖစ္ေတဆိုစြာ ရခိုင္သားအမ်ားစု မသိကတ္ပါ။ သိလူက တင္ျပ ေျပာဆိုေကေလး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မွားယြင္းေရအသံထုတ္ လႊမ္းမိုးထားေရအတြက္ လက္မခံခ်င္ ကတ္ပါ။ (ငါးသူရဲျဖစ္သင့္ေၾကာင္းကို ဆရာေမာင္ဗသိန္း ေဆာင္းပါးက ကိုးကားပါေရ)။
'ႏႈတ္ခမ္း'ကို 'ႏွခြမ္း'ဆိုပနာ ရခိုင္႐ို႕ အသံထုတ္ပါေရ။ 'ႏႈတ္သီး'ကိုေလး 'နသီြး'လို႔ ေျပာဆိုရီးသား နီကတ္စြာကို တိြရပါေရ။ '၀င္သီး'ကို '၀င္သီြး'ဆိုပနာ အသံထုတ္ပါေရ။ ၾကာေက အမွားကို အမွန္ထင္ကတ္ ပါေရ။ ေယနန္႔ '
၀င္သီြး'ဆိုပနာ ရီးစြာတိကိုရာ တိြရပါေရ။
'ရီး'ကိုေလး '႐ြီး'ဆိုပနာ ေျပာယင္းေျပာယင္းနန္႔ ယင္းအေျပာကို အမွန္ထင္လွာကတ္ပါေရ။ ေယနန္႔ 'စာ႐ီြး'ေရ ၀ဆြဲသံ အပိုပါေရ ရခိုင့္အလိ၊ ရခိုင့္ဓလိေၾကာင့္ အသံထုတ္စကားသံတခုရာ ျဖစ္ေမလို႔ ယူဆပါေရ။ 'စာ႐ြီး'ေရ
အသံထုတ္ကိုရီးေရ အရီးအသားတခုရာ ျဖစ္ေတလို႔ သံုးသပ္ပါေရ။
သန္႔၀ဏၰခိုင္
စာ႐ီြးနန္႔စာရီး အကြာအ၀ီး စာအုပ္မွ-
No comments:
Post a Comment