ေဒါင္းေျပာက္ခုန္တမ္းကစားနည္း

ရခိုင္ေက်းလက္ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ား၏ ကစားနည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ လူ (၄)ေယာက္မွ (၁၀)ေယာက္အထိ ကစားႏိုင္သည္။ ဤကစားနည္းမွာ တစ္ဦးခ်င္း ကၽြမ္းက်င္မွဳကို ပိုမို အေလးေပးသည္။ ပထမဦးစြာ "အပုပ္တိုင္"ခ်ဳိး၍ အပုပ္က်သူ (ခံလွည့္က်သူ) ႏွစ္ဦးအား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေျခဆန္႔ထိုင္ၿပီး ေျခဖ်ားခ်င္း ထိထားရသည္။ ယင္းလူမ်ားက ယင္းကိုခုန္ၾကရသည္။

ကန္ေတာ္ႀကီး။    ။ ေျခကို အက်ယ္ဆံုးဆန္႔၍ ထားရသည္။ ကစားသူက တစ္လႊားခ်င္း ခုန္ရသည္။

ကန္ေတာ္ေခ်။    ။ ထိထားေသာေျခကို အနည္းငယ္က်ဥ္းလိုက္ၿပီး ယခင္က့ဲသို႔ ခုန္ရသည္။
 
ေျခႏွစ္ဆင့္။    ။ ထိုင္လွည့္က်သူႏွစ္ဦးသည္ မိမိဆန္႔ထားေသာ ေျခတစ္ေခ်ာင္း၏ ေျခေထာက္မ်ားေပၚတြင္ က်န္ေျခတစ္ေခ်ာင္း၏ ေျခဖေနာင့္မ်ားကို တင္ထားရသည္။ ခုန္လွည့္က်သူမ်ားက ယင္းကို ခုန္ေက်ာ္ၾက သည္။

တပြင့္။    ။ ယင္းသို႔ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းဆင့္ထားေသာအေပၚ၌ လက္ဖ၀ါးကိုျဖန္႔၍ လက္မႏွင့္ ေျခဖ်ားမ်ား ထိေတြ႔ကာ ေထာက္ထား၍ ခုန္ေစသည္။

တပြင့္တငံု။    ။ အထက္ပါအတိုင္း လက္ဖ၀ါးတစ္ဘက္ကိုျဖန္႔၍ ေထာင္ထားေသာအေပၚ က်န္တစ္ဘက္ကို လက္သီးဆုပ္ ဆုပ္ၿပီး တင္ထားသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ လက္၀ါးျခင္းမွာ တပြင့္ဟု ယူဆ၍၊ လက္သီးဆုပ္ ကို ပန္းပြင့္တစ္ငံုဟု ယူဆကာ တပြင့္တငံုဟု ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။

ႏွစ္ပြင့္။    ။ တပြင္တငံုၿပီး ေနာက္လက္ဖ၀ါးႏွစ္ဘက္ကို ျဖန္႔လ်က္ တစ္ဘက္၏ လက္သန္းေပၚတြင္ က်န္တစ္ဘက္၏ လက္မကို တင္ထားလ်က္ ခုန္ရသည္။

ေဒါက္ခုန္။        ။ ထိုင္ေနသူႏွစ္ဦး ေျခႏွစ္ဘက္ကို ဆန္႔ထားသည္ကို ခုန္သူမ်ားက ေျခတစ္ဘက္ကို မ,ကိုင္၍ က်န္ေျခတစ္ဘက္တည္းျဖင့္ ခုန္ရသည္။ ယင္းသို႔ ခုန္ရာတြင္ တစ္ဘက္မွ တစ္ဘက္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ စည္းတားထားေသာ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းအတြင္း၌ ေျခေထာက္တစ္ေခါက္တည္းသာ ေထာက္၍ ခုန္ရသည္။ အကယ္၍ ယင္းအတြင္း၌ ေျခေထာက္ကို ႏွစ္ေခါက္ခ်၍ ခုန္လွ်င္ "ေသသည္"ဟု ေခၚသည္။ ယင္းသို႔ ေသ သူသည္ ထိုင္လွည့္သို႔ေရာက္၍ က်န္သူမ်ား ခုန္ေစရန္ ထိုင္ေပးရသည္။

ဒူးကိုင္။    ။ ထိုင္ေနသည္ ႏွစ္ဦးသည္ အထက္ပါနည္းအတိုင္း ေျခကိုကားထားရ၍ ခုန္သူက ဒူးတစ္ဘက္ ကို ေနာက္သို႔ေကြး၍ လက္တစ္ဘက္ျဖင့္ ဒူးကို မ,ကိုင္၍ ေျခတစ္ဘက္တည္းျဖင့္ ေဒါက္ခုန္ ခုန္ရသည္။

ကုလားထိုင္။    ။ ဘယ္ဘက္ေျခေထာက္မ်ားကို ညာေျခေထာက္ ဒူးဆစ္ေနာက္သို႔ေကြး၍ ဘယ္လက္ျဖင့္ ထိန္းကာ ေဒါက္ခုန္ ခုန္ရသည္။

ကုလားထိုင္ေနာက္ျပန္။    ။ ဘယ္ေျခေထာက္မ်ားကို ညာေျခေထာက္ ဒူးဆစ္ေနာက္သို႔ ေကြးတင္၍ ညာ လက္ျဖင့္ ထိန္းကာ ေဒါက္ခုန္ ခုန္ရသည္။


ဖေယာင္းတိုင္။    ။ ဖေယာင္းတိုင္ပံုေထာင္ထားေသာ ညာလက္ကို ဘယ္လက္ျဖင့္ကိုင္၍ မတ္ရပ္စံုခုန္ ကာ ေက်ာ္ရသည္။

၀မ္းႀကီး၊ ၀မ္းလတ္၊ ၀မ္းေခ်။    ။ လက္ႏွစ္ဘက္ေ႐ွ႔တြင္၀ိုင္း၍ ၀မ္းပံုသ႑ာန္လုပ္ကာ စံုခုန္၍ ျဖတ္ေက်ာ္ ရသည္။

အေခ်႐ြက္။    ။ ရင္ဘတ္၌ လက္ႏွစ္ဘက္ယွဥ္လ်က္ ကေလးခ်ီထားသည့္ ပံုသ႑ာန္ျပဳလုပ္၍ စံုခုန္ ကာ ေက်ာ္ရသည္။

ရီခ်ဳိး၊ သနပ္ခါးလိမ္း၊ မွန္ၾကည့္။    ။ ေျခဆန္႔ထားသည္ကို ေဒါင္ခုန္ ခုန္ရ၍ ေက်ာ္ျဖတ္ရာ၌ ေရခ်ဳိးဟန္၊ သနပ္ခါးလိမ္းဟန္ႏွင့္ မွန္ၾကည့္ဟန္သ႑ာန္ လုပ္ရသည္။

ဦးေ႐ႊဇံ

ရခိုင္သမိုင္းအလင္းျပက်မ္းမွ-

No comments:

Post a Comment