မိြန္႔လီ က်ာလီ၊ ေဇာက္ထိုးလီ ငပ်င္းေထြ ၀တၳဳ

႐ွီး႐ွီးအခါက ႐ြာတစ္႐ြာတြင္ မုဆိုးမတစ္ေယာက္ ဟိ၏။ ထိုမုဆိုးမတြင္ သားလူပ်ိဳတစ္ေယာက္ ဟိလီသည္။ သူ႔မာ အလြန္တရာပ်င္းသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္၍ ႐ြာသားမ်ားက “ငပ်င္းေထြ” ဟု ေခၚၾကလီသည္။

ငပ်င္းေထြမွာ နာမည္ႏွင့္လိုက္ေအာင္ပင္ မည္သည့္အလုပ္ကို မွ လုပ္ခ်င္စိတ္မဟိေပ။ မိခင္ျဖစ္သူ က ေတာမွထင္းၿခီြ ၍ေရာင္းျခင္း၊ ဆန္အငွားဖြပ္ျခင္း၊ လူအိမ္႐ို႕၌ အတိုအစလုပ္ပီးျခင္း စသည္ျဖင့္ မိမိ၀မ္းစာ အျပင္ သားငပ်င္းအတြက္ပါ လုပ္ရသျဖင့္ လြန္ပင္ပန္းဆင္းရဲလီသည္။ မိခင္အား သနားက႐ုဏာ သက္ ၾကေသာ ရြာသားမ်ားက ငပ်င္းေထြကို သူမ်ားနည္းတူ လုပ္စားရန္ အတြက္ ေခ်ာ့၍ တစ္ခါ၊ ေျခာက္၍ တစ္ဖံု၊ သေရာ္၍ တစ္မ်ိဳး နား၀င္ေအာင္ ေျပာျပၾကေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးရာ ျဖစ္လီသည္။

လိပ္ကမ္ဖာမ (လိပ္ကမာၻမ)၀တၳဳ

မိတ္ဆက္

ရခိုင္ျပည္ ကၽြန္းရြာ႐ို႔မာ၀တၳဳေျပာဓေလ့ေရ ႐ိုးရာအေလ့ တစ္ခု ျဖစ္ပါေရ။ ေျပာေလ့ေျပာထဟိကတ္ေတ ၀တၳဳတိထဲမာ အဂု ေဖာ္ျပလားဖို႔ လိပ္ကမာၻမ (လိပ္ကမ္ဖာမ) ၀တၳဳက ထိပ္တန္းက ပါ၀င္ပါေရ။ ေအ၀တၳဳကို ရွိေခတ္မာ စာနန္႔ ပီနန္႔ မွတ္တမ္းတင္ ထားစြာဟိေၾကာင္း မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မတြိဖူးပါ။

ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္မာ ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ၊ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေက်ာက္စာ၀န္ေဟာင္း ဦးစံေရႊပု (၁၈၈၁-၁၉၄၅)က ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသန အသင္းဂ်ာနယ္တိမာ (၁) လိပ္ကမာၻမ၀တၳဳ၊ (၂) က်ီးျဖဴရြာ၀တၳဳ၊ (၃) ငန္းေတာ္ရွည္၀တၳဳ၊ (၄) သံကိုးေမာင္း၀တၳဳ႐ို႔ကို အဂၤလိပ္ဘာသာနန္႔ တင္ျပဖူးပါေရ။ ရခိုင္႐ိုးရာ၀တၳဳတိကို ကမာၻသိေဖာ္ထုတ္ တင္ျပခေရအတြက္ ဦးစံေရႊပုကို ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုးက ေက်းဇူး တင္ဖို႔ ေကာင္းပါေရ။

စည္း

ခါတိုင္းဆို အဂုပိုင္ စားပြဲမ််ဳိးကို ေျမာက္ၿမိဳ႔႐ိုးက ဖဲသာေလးေ႐ြးကို လားယူနီေရ ရီသည္ေယာက်္ား ပိုင္ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ခုန္ပနာ လားလို႔ဟိဖို႔။ အမွန္က ေဒစားပြဲကို ကိုယ္တိုင္ေလ့ စိတ္တစ္ေပါက္ စီစဥ္ခစြာရာ။ အဂုမွစိတ္က ေပါင္တစ္ရာေလာက္ ဖိထားရစြာပိုင္ လီးနီေရ။

"မင္းမလာေကေလ့ ျဖစ္ေတေ၀။ မလာခ်င္ေက မလာေက့ဖိ"လို႔ တစ္ေယာက္ေယာက္က ဟန္႔ဖို႔ဆိုေကကာ။ တ႐ြိ႔႐ြိ႔လွမ္းနီေရ ကၽြန္ေတာ့္ၿခီေထာက္ကို ကၽြန္ေတာ္မပိုင္။ တင္ႀကိဳလို႔ ေျပာခစြာအတိုင္း ၾကက္သား ေလးေထာင္ဖို႔ကို အိတ္တစ္လံုးမွာ ထည့္ၿပီးေက ကၽြန္ေတာ့္ဆိုင္ကယ္က သူ႐ို႔႐ြာဘက္ကို တ႐ိြ႐ိြ။

ၿမီးအႏွစ္

"အဟင္း... အဟင္း... မေယဘု လင္ေနာက္လိုက္လားခဗ်ာယ္လတ္ အဖသည္..."

"ဟင္... ဟုတ္လာ ဇာက အေကာင္နန္႔လဲခ်င့္"

"အဟင္း... အဟင္း... ႐ြာအေနာက္ပိုင္းက ငနီေအာင္ဆိုေရ ကေလေခ်နန္႔လို႔ အိမ္နားကလူတိေျပာကတ္ေတ အဖသည္"

"အဖသည္မွာက အမိသည္ကိုရာ အျပစ္တင္ဖို႔ ျမင္ေရမဟုတ္လားဂု။ ခီြးသမီးေခ် အိမ္ကို လာ၀ံ့လာဘတ္စီ... အသီသတ္ပစ္လိုက္ေမ"

ပစိၦမရပ္၀န္းႏွင့္ သမိုင္းခရီးလမ္း - နီ႐ိုင္းနီ(ေတာင္ရင္းကၽြန္း)

၁

အတိတ္ကလွ်င္
နဒီေဒ၀ါကမ္းပါးမွာ
ႀကိ္ဳးၾကာ႐ို႔ တေပ်ာ္တပါး
အမ်ဳိးသား သာျခင္းဆိုလို႔
စိမ္းစို႐ြက္႐ွင္လ်က္
ေပါက္ပင္ႀကီးတစ္ပင္ထက္မာ
မ်ဳိးဆက္သစ္ထူေထာင္လာလီေရ။

ႏြားတစ္ေကာင္ေျပာျပေသာ သူ႔သမိုင္းေၾကာင္း

"အမင္... အမင္"လို႔ ေအာ္ေခၚၿပီးေက ေဒဘ၀ထဲကို အကၽြန္ေရာက္လာလတ္ပါေရ။ ယွင္းယွင္းေျပာရဖို႔ ဆိုေက အသားပါ၊ အရီပါ၊ လုပ္အားပါ ပီးရေရ ႏြားဘ၀ဆိုပါဖိ။ အေဂါင့္ေဂါင့္ပါေလ... လူတိ ေဒေလာက္ ရက္စက္တတ္မွန္း အစက အကၽြန္မသိခပါ။ အကၽြန္အငယ္ေသွ်ခါက အမင့္ႏို႔ခ်ဳိကို ၀၀လင္လင္ မစို႔ခရေရ ဘ၀ပါ။ သခင္က သူ႐ို႔လူသားတိအတြက္ ဆိုၿပီးေက အမင္ပါးက ႏို႔တိကို ယူကတ္ေတ။ အမင္က သူ႐ို႔ကို မပီးခ်င္လို႔ ႐ုန္းကန္လွဳပ္ယွားေကေလ့ ေဒလူတိက အမင္ကို ႀကိဳးနန္႔ ခ်ဳိင္ၿပီးေက သတ္ကတ္ျပန္သိ့ေရ။ အမင္ခမ်ာ ႏို႔မ၀လို႔ အ႐ိုးၿပိဳင္းၿပိဳင္းထနီေရ အကၽြန္႔ကိုၾကည့္ပနာ လူတိမသိေအာင္ သူႏို႔တိကို ခ်န္ထား ၿပီးေက အကၽြန္႔ကို ခုိးတိုက္တတ္ပါသိ့ေရ။

စေကႀကီးလာေရအခ်ိန္မာ အကၽြန္ဧ့ မ်ဳိးဗီဇကို ဖ်က္ပနာ ႏွာ၀ကိုေလ့ စူးနန္႔ထိုးဗ်ာ နဖားႀကိဳး တတ္ ကတ္ျပန္ပါေရ။

Committee For Full Electricity Access To All Rakhine State By Shwe Gas

Committee For Full  Electricity
Access To All Rakhine State
By Shwe Gas
pdf file (1.07)

ဇာလုပ္ကတ္ဖုိ႔လဲ - စံေက်ာ္ထြန္း(မဟာ၀ိဇၹာ)

ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္က
မိတ္ဆက္၊ စေတးျဖတ္၊ ေအာက္ၿခီမွတ္စု
ေထ့ပီးထားပနာ စံေက်ာ္ထြန္း(မဟာ၀ိဇၹာ)
ရီးသားျပဳစုလိုက္ေတ "ဇာလုပ္ကတ္ဖို႔လဲ"
pdf file (329 KB)

တန္ခိုး႐ွင္ကေလာင္တံ - ေ၀သာ

ထိုအယင္ခါက ကေလေခ်တစ္ေယာက္ယွိလတ္။ ယင္းသူ႔နာမည္က ေမာင္လိမၼာလို႔ေခၚလတ္။ အေခ်ခါ ကပင္ အမိပါ အဖပါ သီလားခတ္ပ်ာလ္ျဖစ္လို႔ ေမာင္လိမၼာခမာ ထင္းၿခီြလို႔ ေရာင္းလိုေရာင္း၊ ျမက္ ရိတ္လို႔ ေရာင္းလိုေရာင္း၊ ထမင္းတလုတ္ကို ႐ွာစားရလတ္။ ေယဒါလည္း ေမာင္လိမၼာစြာ နာမည္နန္႔ လိုက္ေအာင္ လိမၼာလတ္။ သူ႔မွာ အထက္သန္ အျပင္းျပဆံုး ဆႏၵတစ္ခု ယွိလတ္။ ယင္းခ်င့္ကေတာ့ခါ ပန္းခ်ီဆြဲဖို႔ တတ္ခ်င္စြာလတ္။ ေယဒါလည္း သူ႔မွာ ဆႏၵရာယွိစြာ။ ပန္းခ်ီဆြဲဖို႔အတြက္ ကေလာင္တံေခ် တစ္ေခ်ာင္း၀ယ္ဖို႔ေတာင္မွ ဖဲသာမယွိလတ္။

တစ္ရက္နိခါ ႐ြာထဲမွာ ေလွ်ာက္လားယင္းနန္႔ ပ်န္းခ်ီဆရာႀကီး၏ အိမ္႐ွိကို ေရာက္လားခလတ္။ လမ္းမ ထက္က လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတအခါ ဆရာႀကီး ပန္းခ်ီဆြဲနီစြာကို ျမင္ရလတ္။ ေမာင္လိမၼာလည္း ၾကည့္ခ်င္ အားႀကီးလို႔ အိမ္ထဲကို အသာအသာ ၀င္ပါလားလတ္။

လြမ္းရိပ္ၿမံဳ

အခန္း(၁)

အလွဆိုစြာ ျမင္တတ္သိတတ္ ခံစားတတ္ေက ျမင္ျမင္သမွ်ေရ အလွတိနန္႔ ျပည့္နီေရလတ္။ အလြမ္းဆိုစြာ လည္း လြမ္းတတ္သူ႐ို႕အဖို႔ ေဒကမာၻေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးေရ လြမ္းစရာအျပည့္နန္႔ပါရာ။ ႏီြအႀကိဳမွာ ေ၀ွ႔ ယွမ္းတိုက္ခတ္လိုက္ေတ လီ႐ူးေၾကာင့္ ႐ြက္၀ါတိ တျဖဳတ္ျဖဳတ္ႀကီြပနာ ၿမီျပင္ထက္မွာ ျပန္႔ႀကဲလို႔။ ဂႏၳ၀င္ ၿမိဳ႕ျပ၏ နန္းရာကုန္းတစ္နီရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ထိုင္နီမိပါေရ။ ကၽြန္ေတာ့္ေဘးနားက ေညာင္ပင္အိုႀကီးကလည္း ႐ိုးတန္ၿပိဳင္းၿပိဳင္းနန္႔ လြမ္းစရာေကာင္းပါယင့္။ ေဒဂႏၳ၀င္ၿမိဳ႕ျပေရ အလြမ္းမိုးတိ အၿမဲတမ္း႐ြာနိန္ေရ လြမ္းရိပ္ ၿမံဳ။ ေဒလြမ္းရိပ္ၿမံဳကို ဘုရင္မင္းေစာမြန္ အလြမ္းတိနန္႔ တည္ေဆာက္ခစြာလား။ ေဒလြမ္းရိပ္ၿမံဳမွာ ျမင္ျမင္ သမွ်ေရ လြမ္းစရာ ေဆြးစရာခ်ည္းဗ်ာယ္။ နန္းရာကုန္းကို ၾကည့္ေကလည္း လြမ္းစရာေညာင္ပင္အိုတိနန္႔။ ဟာရီေတာင္ကို ၾကည့္လိုက္ျပန္ေကလည္း အလြမ္းေမွ်ာ္စင္တစ္ခုပိုင္။ ၿမ၀ါေတာင္ထက္ကို တက္ ၾကည့္ျပန္ေကလည္း ဂမၻီရပညာသွ်င္ႀကီး သွ်င္ျမ၀ါကို လြမ္းမိျပန္ေရ။ ရီအုန္းေတာတိ အစီအရီၾကားက လွပညင္သာစြာ စီးဆင္းနိန္ေရ သိဂၤနဒီ။ ရီတံ႐ွင္ပိုင္ ရီတိ တေ၀ါေ၀ါ စီးဆင္းပနာ ေက်ာက္ တံုးေက်ာက္ေဆာင္ေခ် တိနန္႔ တစ္မ်ဳိးလွနီေရ ရီေပါက္၀ေခ်ာင္း။ ေတာင္တံတိုင္းေခ်တိ ပတ္လည္ ကာဆီးပနာ စိမ္းစိုနီေရ သစ္ပင္တိနန္႔ ကဗ်ာဆန္နီေရ လက္ဆီးကန္႐ို႕ကလည္း လြမ္းတတ္ေတ ကၽြန္ေတာ့္ကို ပိုလို႔လြမ္းစီပါေရ။ ရခုိင့္ေတာ္၀င္နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ ေျမာက္ဦးေရ အလြမ္းတိကို စုပံုထားေရ အလြမ္းဗိမၼာန္၊ အလြမ္းရင္ခြင္၊ အလြမ္းၿမိဳ႕ျပ (သို႔မဟုတ္) လြမ္းရိပ္ၿမံဳေလ။