၀န္ႀကီး ဦးေစာလွျဖဴ - ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး (ၿငိမ္း)

ဖခင္ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ ဦးစိန္ဘန္း၊ မိခင္ ေဒၚေစာျဖဴတို႔မွ (၁၅.၃.၁၉၂၂)ခုႏွစ္ ေဘာက္သီးစုရပ္၊ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕တြင္ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။

၁၉၃၈-၃၉ ခုႏွစ္ စာသင္ႏွစ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ (၁၀)တန္းစာေမးပြဲကို ပထမ ဆု ေ႐ႊတံဆိပ္ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခ့ဲသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၌ ဆက္လက္ပညာသင္ၾကားခ့ဲရာ ဒုတိယ ကမာၻ စစ္ႀကီး ျဖစ္လာ၍ ေက်ာင္းပိတ္သည့္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ B.Sc (ဓါတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးပထမႏွစ္)တြင္ ပညာ သင္ၾကားလ်က္ရွိသည္။ ၁၉၄၇-၄၈ ခု စာသင္ႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္သို႔ ျပန္ေရာက္လ်က္ B.Sc ဒုတိယႏွစ္၌ သင္ၾကားေနစဥ္ ေလယာဥ္အင္ဂ်င္နီယာ ပညာေတာ္သင္အျဖစ္ အေ႐ြးခံရသျဖင့္ အဂၤလန္သို႔ သြားေရာက္ သင္ၾကားခ့ဲသည္။

၀န္ႀကီး ဦးဘၿမိဳင္ (ရတည) (၂၁-၂-၁၈၉၄ မွ ၉-၄-၁၉၇၉)

ဦးဘၿမိဳင္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ ေအာင္ေစတီရပ္ကြက္တြင္ အဘ လယ္၀န္ ဦးသာလွ၊ အမိ ေဒၚေအာင္ခိုင္ညိဳတို႔မွ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ ေဖာ္ေဖာ္၀ါရီလ (၂၁)ရက္၊ ၁၂၅၅ ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလဆုတ္ (၂)ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။ အသက္ (၄)ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ မိခင္ကြယ္လြန္၍ အဖိုးအဖြားႏွင့္ အဘ ဦးသာလွတို႔က ျပဳစုေစာင့္ေ႐ွာက္ခ့ဲၾကသည္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ ျမန္မာစာအလယ္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာစတင္ သင္ၾကားသည္။ ဒုတိယတန္းေအာင္ျမင္ေသာအခါ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕၌ အဂၤလိပ္ဘာသာေက်ာင္းမရွိ၍ စစ္ေတြၿမိဳ႕ St. An's Convent ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳေက်ာင္း (စိန္႔အဲ(န္)ကြန္ဗင့္မိန္းကေလးေက်ာင္း)သို႔ ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားသည္။ ယင္းေက်ာင္းမွ (၅)တန္းေအာင္ေသာအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕႐ွိ "ရန္ကုန္ ဟိုက္စကူး"ေက်ာင္းသို႔ ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားသည္။

ဗိုလ္မွဴးစံသာေက်ာ္ (၁၂-၁၂-၁၉၂၃ - ၁-၁၁-၂၀၀၇)

ေတာ္လွန္ေရးသမား ဗိုလ္မွဴးစံသာေက်ာ္ကို စစ္ေတြခ႐ိုင္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕တြင္ အဘ - ဦးေက်ာ္ဇံ (ကုန္ သည္)၊ အမိ - ေဒၚဒါဒါ တို႔မွ ၁၂၈၅ ခု ျပာသိုလဆန္း (၆)ရက္ (၁၂-၁၂-၁၉၂၃)ေန႔ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ၌ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားဓမၼာ႐ံု အလယ္တန္းေက်ာင္းမွ (၇)တန္းေအာင္ျမင္၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကူရွင္ အထက္ တန္းေက်ာင္းတြင္ပညာဆက္လက္သင္ၾကားရာ(၁၉၄၁)ခုႏွစ္တြင္(၁၀)တန္းကို ေအာင္ျမင္ခ့ဲသည္။ ေက်ာင္း သား ဘ၀တြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ ပါ၀င္ခ့ဲသည္။ အိႏိၵယျပည္၊ ကာလကၠတားၿမိဳ႕၊ ဗီဒီယာဆာ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္တြင္ ဥပဇာတန္း ပဌမႏွစ္ ပညာသင္ၾကားေနခ်ိန္တြင္ ဒုတိယကမာၻ စစ္ ျဖစ္ပြား၍ ျမန္ မာႏိုင္ငံသို႔ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ၀င္လာခ်ိန္ (၁၉၄၂)ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလကုန္တြင္ အိႏိၵယမွ မိမိေနရပ္၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ စစ္တေကာင္းေမာင္းေတာမွ တဆင့္ ျပန္ခ့ဲသည္။ မိမိေနရပ္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဦးသာဇံလွ၊ ဦးေအာင္ထြန္းဦး တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ရခိုင္လံုးဆိုင္ရာအသင္းမွ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ အား ေတာ္လွန္ရန္ စီစဥ္ေနၾက သည္ကို ေတြ႔ရ၍ ၎အသင္းတြင္ပါ၀င္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မ်ားေပးေသာ တာ၀န္ကို လူငယ္တစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ကိုယ္ဖိရင္ဖိ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။ ေနာက္ပိုင္း ေက်ာက္ေတာ္ ၿမိဳ႕ေစာင့္ လူငယ္မ်ားကို စည္း႐ံုးၿပီး ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ စစ္ေတြခ႐ိုင္သို႔ ၁၉၄၂ ခု၊ ဧၿပီလတြင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ဘီအိုင္ေအသို႔၀င္ရန္ စာရင္းေပးရာ တပ္မွဴးဗိုလ္ရန္ေအာင္၊ တိုင္းအုပ္ ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ခံ ဦးျမတို႔ တာ၀န္ေပးခ်က္ရ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔တြင္ အတြင္းေရး မွဴးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲရသည္။ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ ဖ်က္သိမ္း ၿပီးေနာက္ (၁၉၄၃)ခုႏွစ္တြင္ ပလက္၀ နယ္ျခားခ႐ိုင္ ဗိုလ္ႀကီးၾကာလွေအာင္ ဦးစီးေသာ ရခိုင္ကာကြယ္ေရး တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသည္။

သေရစည္သူ ဦးေ႐ႊျမ

၁၈၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေပါက္ေတာၿမိဳ႔၌ အဖ ဦးေအာင္ေက်ာ္ဇံ၊ အမိ ေဒၚပု တို႔မွ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။ အလယ္ကၽြန္းေက်း႐ြာ၊ မူလတန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားခ့ဲသည္။ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ အစိုးရ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာသင္ အထက္တန္းေက်ာင္းႏွင့္ ၁၉၂၁-၂၆ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ အမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္း၊ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ ရန္ကနု္တကၠသိုလ္ ဥပစာတန္း၊ ပထမႏွစ္၊ ဒုတိယႏွစ္ စာေမးပြဲမ်ားကို သမိုင္းဘာသာရပ္ ပထမဆု၊ ၀ိဇၨာတန္း ပထမႏွစ္ စာေမးပြဲ စီးပြားေရးဘာသာဆု ပထမဆုရရွိၿပီး စီးပြားေရးဘာသာ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္း တက္ေရာက္ခ့ဲသည္။ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္း စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ၿပီး စီးပြားေရးဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္ ေ႐ႊတံဆိပ္ဆု ရရွိခ့ဲသည္။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အိႏိၵယအစိုးရ ပဋိညာဥ္ ၀န္ထမ္း (အိုင္-စီ-အက္စ္) စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ခ့ဲၿပီး ေအာက္စဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္သို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိခ့ဲ သည္။ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ အိုင္-စီ-အက္စ္ အစမ္းခန္႔မ်ားအတြက္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ပဋိညာဥ္ ၀န္ထမ္း တိုင္းမင္းႀကီးမ်ားက က်င္းပေသာ စာေမးပြဲကို ဥပေဒဘာသာရပ္၊ စီးပြားေရးဘာသာရပ္၊ သမိုင္းဘာသာရပ္ တို႔ျဖင့္ ေျဖဆိုေအာင္ျမင္ခ့ဲသည္။

သာသနာ့၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱကုမာရ (သာသနာ့၀န္ေဆာင္ (ပန္းကံုး)ဆရာေတာ္

"ဒီေန႔ သိပ္ေနမေကာင္းလို႔ စာေရးတာ နားဦးမယ္ကြာ"
ဤစကားကို မိန္႔ေတာ္မူခ့ဲသည္မွ စံလြန္ေတာ္မမူမီ ၃-ရက္ အလိုက ျဖစ္သည္။ ယေန႔တုိင္ နားထဲက မထြက္ေသး၊ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းဖြယ္ စကားအျဖစ္ က်န္ရစ္ခ့ဲေလၿပီ။ ဤစကားကို စာေပေရးသား (က်မ္းစာျပဳ စု)မွဳႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆံုးစကားျဖစ္မည္ဟု မထင္မိခ့ဲ။ ဆရာေတာ္ က်န္းမာေရး မေကာင္းသည္ ကိုေတာ့ သိထားပါ၏။ ဤမွ် ျမန္ဆန္လိမ့္မည္ မထင္။ ဆရာေတာ္ဘုရားသည္ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုျပဳေတာ္ မူပါ၏။ သို႔ေသာ္ သာမန္ေနမေကာင္း႐ံုမွ်ျဖင့္ အလုပ္နားေတာ္မူေလ့မရွိ၊ အလြန္မစြမ္းႏိုင္လြန္းမွ နားေတာ္မူ ၏။ ယခုမွာကား တဒဂၤအနားယူရင္းမွ တစ္ဘ၀အတြက္ ထာ၀ရ အနားယူေတာ္မူခ့ဲေလၿပီ တကား။

သာသနာ့တာ၀န္ကို စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူေသာ သာသနာ့၀န္ေဆာင္ (ပန္းကံုး)ဆရာေတာ္ႀကီး သည္ ၁၃၆၃-ခုႏွစ္ ၀ါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ (၁၀)ရက္ (၁၃-၉-၂၀၀၁) ၾကာသပေတးေန႔၌ တစ္ဘ၀ဇာတ္သိမ္း ၍ ၿငိမ္းေတာ္မူခ့ဲေလၿပီ။

မခင္ပု (သို႔မဟုတ္) "လူတစ္ေယာက္ ဘ၀ႏွစ္ခု"

၁၉၆၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲတြင္ ေ႐ႊတံဆိပ္ (၄)ခု ပိုင္ရွင္

မခင္ပုကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ အမ္းၿမိဳ႕နယ္ သ႐ြဲ (မယ္ဇလီကိုင္း) ေက်း႐ြာ၌ အဘဦးငခ်ိန္၊ အမိ ေဒၚပသိမ္တို႔မွ (၁၃၁၅)ခု နတ္ေတာ္လဆန္း (၈)ရက္ (၁၄-၁၂-၁၉၅၃) တနလၤာေန႔တြင္ မခင္ပုကို ေမြးဖြားခ့ဲသည္။ ေမြး ခ်င္း ခုနစ္ေယာက္အနက္ ငယ္စဥ္ကပင္ ခံုေပါက္ေျပးလႊားကစားျခင္းကို ၀ါသနာထံုခ့ဲသည္။ မိဘ မ်ား ေက်ာက္ျဖဴ ၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာေသာအခါ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တြင္ အစုိးရ အေျခခံပညာ အထက္ တန္းေက်ာင္း၌ ပညာသင္ၾကားခ့ဲသည္။

ဦးဘိုးညြန္႔

မာန္ေအာင္ကၽြန္းမွ ဦးဘိုးညြန္႔ကို ရခိုင္ျပည္နယ္တစ္၀ွမ္းမွ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကသည္။ ရခိုင္သား အမ်ားစုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကုန္ေစ်းတန္းလမ္းမွ "ဦးဘိုးညြန္႔ပြဲ႐ံု"ႏွင့္ မကင္းၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္ေသာအခါက ဦးဘိုးညြန္႔ပြဲ႐ံုသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တစ္၀ွမ္းႏွင့္ မာန္ေအာင္ကၽြန္းထြက္ အုန္းဆံ(အုန္း သား)၊ ငါးေျခာက္၊ ပုဇြန္ေျခာက္၊ ငါးမန္းေတာင္ႏွင့္ ငါးစည္ေဖာင္း စသည္တို႔ကို ဒိုင္ခံျဖန္႔ျဖဴးရာ ပြဲ႐ံု ႀကီး ျဖစ္ခ့ဲသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အႏွံအျပားမွ ဘုရားဖူးလာသူမ်ား၊ ေဆး၀ါးကုသခံရန္ လာသူမ်ားႏွင့္ ကုန္ပစၥည္း၀ယ္ရန္ လာသူမ်ား၏ တည္းခိုရာ ဧည့္ရိပ္သာႀကီးလည္း ျဖစ္ခ့ဲသည္။

ဦးဘိုးညြန္႔သည္ ပြဲ႐ံုလုပ္ငန္းႏွင့္ ဧည့္ရိပ္သာလုပ္ငန္းတို႔ျဖင့္သာ လူသိမ်ားထင္ရွားသည္ မဟုတ္ဘဲ အျခားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ လူမွဳေရးလုပ္ငန္း၊ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္လည္း လူသိမ်ားထင္ ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။

ဦးစိန္ညိဳထြန္း (၁၉၀၆-၁၉၇၇)

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ားက လူမွဳေရး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးတို႔အတြက္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ ဆိုရွယ္ကလပ္ (Arakan Social Club)ကို စတင္ဖြဲ႔စည္းခ့ဲပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတို႔၏ လူမွဳေရး ကိစၥမ်ားအျပင္ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာေရးတို႔ကိုပါ ပိုမိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ ႐ြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ၁၉၆၁-ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၈)ရက္ေန႔တြင္ ပုဇြန္ေတာင္ အစိုးရတန္းျမင့္ေက်ာင္းခန္း၌ ျပဳ လုပ္သည့္ သင္းလံုးကၽြတ္အစည္းအေ၀းမွ ရခိုင္ဆိုရွယ္လစ္ကလပ္ကို ရခိုင္သဟာယအသင္း (ရန္ကုန္)ဟု အမည္ေျပာင္းလဲ ျပင္ဆင္ ဖြ႔ဲစည္းခ့ဲပါသည္။ ထိုစဥ္က ရခိုင္ဆိုရွယ္လစ္ကလပ္၏ ဥကၠဌျဖစ္ေသာ ဦးစိန္ ညိဳထြန္းသည္ အသစ္ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႔စည္းခ့ဲေသာ ရခိုင္သဟာယအသင္း(ရန္ကုန္)တြင္လည္း အမွဳေဆာင္အဖြဲ႔ ၏ ပထမဆံုး ဥကၠဌအျဖစ္ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ခ့ဲပါသည္။

အေရးပိုင္ ဦးေက်ာ္ခိုင္ (ဘူးသီးေတာင္) (၉-၁-၁၉၀၃ - ၁-၅-၁၉၄၂)

ရခိုင္သားမ်ားေလာကတြင္ ထင္႐ွား၍ လူသိမ်ားေသာ ဦးေက်ာ္ခိုင္ ၃-၄ ဦး ရွိပါသည္။ အေရးပိုင္ ဦးေက်ာ္ခိုင္ (ဘူးသီးေတာင္)ဟု အမည္ေရွ႕က ထည့္ေျပာမွ မိမိေျပာလိုေသာ ဘယ္သူဘယ္၀ါဆိုသည္ကို ခ်က္ခ်င္း သိသြားပါသည္။

ဦးေက်ာ္ခိုင္သည္ အေရးပိုင္ (I.C.S)ရာထူးျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲေသာ္ လည္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲျခင္း မရွိပါ။ ထိုစဥ္က ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ နယ္၏ ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕ငယ္တစ္ၿမိဳ႕သာ ျဖစ္ခ့ဲ၍ ၿမိဳ႕ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ၿမိဳ႕ငယ္အဆင့္မွာသာ ရွိခ့ဲပါသည္။

အေရးပိုင္ (ေဒ၀ီစံ) ဦးျမထြန္းေအာင္

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေသာကာလ ၿမိဳ႕ျပ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ အေရးပိုင္ရာထူးကို အဂၤလိပ္ လူမ်ားမွလြဲ၍ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား အားေပး႐ိုးထံုးစံမရွိပါ။သို႔ေသာ္ ေက်ာက္ျဖဴသား ဦးျမထြန္းေအာင္သည္ ျမန္မာ လူမ်ဳိးထဲမွ ပထမဆံုး အေရးပိုင္ရာထူးကို ေတာ္လွန္းေရး၌ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခ့ဲသူ တစ္ဦးျဖစ္ခ့ဲသည္။

ႏြယ္ (စစ္ေတြ)၊ ကဗ်ာဆရာမ

ကဗ်ာဆရာမ ႏြယ္(စစ္ေတြ)၏ ကဗ်ာမ်ားကို ျမန္မာစာေပ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူတိုင္း ႏွစ္သက္ ျမတ္ႏိုးၾက သည္။ ႏြယ္ (စစ္ေတြ)ကား အမိေျမကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူ၊ ကေလာင္လက္နက္စြဲကိုင္လ်က္ စစ္ထြက္ခ့ဲသူ ကဗ်ာ ဆရာမတစ္ဦးပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ႏြယ္(စစ္ေတြ)ကို (၂၄)ရက္၊ ေမလ၊ (၁၉၃၂)ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ဦးေအာင္ထြန္းဦး၊ ေဒၚစိန္ပုတို႔က ဖြားျမင္ခ့ဲသည္။ အမည္ရင္းက မအုန္းခင္ ျဖစ္သည္။ မအုန္းသည္ အသက္ (၄)ႏွစ္အ႐ြယ္ကပင္ အစိုးရ ၀န္ထမ္း မိဘမ်ားေျပာင္းေ႐ႊ႕ရာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လိုက္ပါ ေနထိုင္ခ့ဲရသည္။ သို႔ျဖင့္ ပုသိမ္၊ ေမာ္ လၿမိဳင္၊ ပဲခူးၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌ ပညာဆည္းပူးခ့ဲရသည္။

ေဒၚၾကာဇံ

ဂ်ပန္ေခတ္ ေတာ္လွန္ေရး အမ်ဳိးသမီးႀကီး ေဒၚၾကာဇံမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕သူ ျဖစ္ပါသည္။ မိဘမ်ားမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ၊ ေ႐ႊျပားရပ္ေန သမ၀ါယမ၀န္ေထာက္ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ေဒၚဒါဦးျဖဴတုိ႔ ျဖစ္ၾက၍ ၁၉၁၂ ခု၊ ေအာက္ တိုဘာလ (၄)ရက္တြင္ ဖြားျမင္ခ့ဲသည္။ ေမြးေပါက္ေဖာ္ ငါးဦးအနက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။

ေဒၚၾကာဇံသည္ ငယ္စဥ္က မႏၱေလးၿမိဳ႕႐ွိ ဘီ-တီ-အမ္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီး မိန္းကေလးေက်ာင္း၌ ပညာ သင္ခ့ဲသည္။ ထိုစဥ္က ေက်ာင္းသားသပိတ္မ်ား ေပၚေပါက္ခ်ိန္ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳႏွင့္ ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင့္ စိတ္ပါ၀င္စားမွဳ စတင္ျဖစ္ေပၚလာခ့ဲသည္ဟု ဆိုသည္။ မိဘမ်ား စစ္ေတြေျပာင္းလာသည့္ေနာက္ ေက်ာင္း ဆရာ ဦးေစာဟန္ ဘီ-ေအ-ဘီ-အီး-ဒီႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခ့ဲၿပီး ၁၉၄၂ ခုတြင္ ဂ်ပန္မ်ား ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္၌ ကြယ္လြန္ခ့ဲသည္။

ေဒါက္တာအသွ်င္ဥာဏုတၱရ၏ ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း

သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွ ပါရဂူဘြဲ႔ရ႐ွိခ့ဲေသာ ကိန္းသာဓမၼေက်ာင္းဆရာေတာ္ ေဒါက္တာအသွ်င္ဥာဏုတၱရကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႔၊ ေတာင္ရင္းရပ္ကြက္၌ အဖ ဦးသာထြန္းေအာင္၊ အမိ ေဒၚလွေစာညိဳတို႔မွ ၁၉၈၃ ခု ဒီဇင္ဘာ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခ့ဲၿပီး ေမြးခ်င္းညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ (၁၂)ဦးအနက္ (၉)ဦးေျမာက္ သားျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရား႐ွင္၏ အဆံုးအမ သာသနာေတာ္ေဘာင္အတြင္းသို႔ ႐ွင္သာမေဏအျဖစ္ ၁၃၆၁- ခု တန္ခူးလဆန္း (၃)ရက္ေန႔တြင္ ၀င္ေရာက္ခ့ဲသည္။

ေနာက္ဆံုးဘုရင္ မဟာသမၼတ

 (ေျမာက္ဦးနိဂံုး)

ဓမၼရဇ္ရာဇာမင္းလြန္လွ်င္ ထိုမင္၏ တူမေတာ္လင္ျဖစ္ေသာ လက္၀ဲျမန္သတိုးေအာင္ကို ျပည္သူအေပါင္းႏွင့္ မွဴးမတ္တို႔ ညီညြတ္ကာ နန္းအပ္ၾကေလသည္။ မိဖုရားေစာမယ္ပံုႏွင့္ ဘိသိက္ခံ၍ (၁၇၈၂) ခု (၁၄၄၄ ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၄ ရက္)တြင္ ေ႐ႊနန္းတက္၏။ မဟာသမၼတဘြဲ႔ကို ခံယူ၍ တံဆိပ္ကို မဟာ သမၼတ မင္းတရားဟု ခတ္ႏွိပ္သည္။

လက္၀ဲျမန္ကုလားျဖဴ၊ လက္ယာျမန္ေမာင္ေထြးႏွင့္ မွဴးမတ္တို႔အား အေဆာင္အေယာင္ ထီးစလြယ္ သင္း က်ပ္တို႔ကို ေပးသနား၏။ ငါးဇင္႐ိုင္းေခ်ာင္းတြင္ ငသံေတြသည္ ေသာင္းက်န္းလာျပန္၍ မဟာသမၼတရာဇာ ခ်ီတက္ေလလွ်င္ ထြက္းေျပးရေလသည္။ ေနာက္တြင္ သစၥာ၀င္ခံလာ၍ ငသံေတြအား ကုလားတန္စား ေပး အပ္၏။ တစ္ဖန္ ကုလားတန္မွရေသာ ဘ႑ာတို႔ကို သိမ္းယူၿပီး ဘုရင္အား ေထာင္ထား၏။ ဓါးပိုင္ႀကီး ငသံေတြဟု နာမည္ႀကီးေလသည္။

ဂီတေလာက ၀လံုးအဆင့္ကို ကြဲေစခ်င္တ့ဲသူ (သို႔) ဦးေစာႏု

ဂီတနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၀ါသနာပါ ထမင္းေမ့၊ ဟင္းေမ့ ေလ့လာလိုက္စားခ့ဲသူ၊ ပန္တ်ာေက်ာင္း တက္ေရာက္တ့ဲအခါ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံက ဂီတပညာသင္ဆု ေခၚတ့ဲအတြက္ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံသို႔ ပညာသင္ယူခ့ဲရသူ၊ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံမွ ျပန္လာၿပီးခ်ိန္ အႏွိမ္ခံဘ၀နဲ႔ ဂီတအလုပ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ရတာကို မႏွစ္ၿမိဳ႔လို႔ ကိုယ္ပိုင္ဂီတသင္တန္းေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ကာ ဂီတပညာေတြကို လက္ဆင့္ကမ္း သင္ၾကားခ့ဲရာမွ သည္ အဆိုေတာ္ စည္သူလြင္နဲ႔ တင္ဇာေမာ္တို႔လို ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားတ့ဲ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြကို ေမြး ထုတ္ေပးႏိုင္ခ့ဲတ့ဲ အသက္ (၆၆)ႏွစ္ အ႐ြယ္႐ွိ ဦးေစာႏု PID.IN.Music (U.S.S.R)နဲ႔ ေတြ႔ဆံုကာ The Messenger Journal ရဲ႔ "ဘ၀လည္ျပန္" က႑အတြက္ ေမးျမန္းျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။

ေမာင္ဗသိန္း (၁၉၄၀ - )

အေနာက္ျပည္ ပင္း၀ါဇာတိ ဦးမဲေမာင္- ေဒၚျမလွဦး႐ို႔၏ ရင္သီြးသံုးေယာက္ထဲမွာ အငယ္ဆံုး သား ေမာင္ဗသိန္းေရပင္း၀ါ ဆရာေတာ္ဘုရား ဘဒၵႏၲဣႏၵာ၀ံသ၀ံသ ၿခီေတာ္ရင္းမာ စတင္ ပညာသင္ပါေရ။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ အ-ထ-က(၂)မာ ဒုတိယတန္းကပင္ ေက်ာင္းထြက္ လက္မွတ္ရေရထိ သင္ယူၿပီးေက တကၠသိုလ္၀င္တန္းကို ၁၉၆၁-ခုႏွစ္မာ ဦးေအာင္လွဇံ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းက ေအာင္ျမင္ခ ပါေရ။ ေက်ာက္ျဖဴ ဥပစာေကာလိပ္၊ ရန္ကုန္ ဘီအိုစီေကာလိပ္႐ို႔မာ ဆက္ပ်ာ ပညာသင္ပါေရ။။

စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စား ဥကၠာပ်ံ - ေ၀သာ

ရခုိင္သမုိင္းမွာ ဥကၠာပ်ံဆုိစြာ သင့္ေအာင္စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းေရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးပါ။ စြမ္းရည္သတၱိ ျပည့္၀ေရ စစ္သားႀကီးျဖစ္ေတ။ အႏုပညာကုိ စုံမက္ျမတ္ႏုိးေရ စာေပပညာသွ်င္ႀကီးျဖစ္ေတ။ မင္းခေမာင္း၏ ေရာင္း ရင္းႀကီးလည္း ျဖစ္ပါေရ။ ဥကၠာပ်ံ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခေရ ကာလကေတာ့ခါ ၁၆ရာစုအဆုံး၊ ၁၇-ရာစု အစပုိင္း၊ ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး (၁၅၉၃-၁၆၁၂)လက္ထက္မွာ ျဖစ္ပါေရ။

ဥကၠာပ်ံငယ္စဥ္ဘ၀နန္႔ မိဘမည္ရည္႐ုိ႕ကုိ အတိအက် မသိရပါ။ ဥကၠာပ်ံေရ စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စားအျဖစ္ ခန္႔အပ္ ခံရပါေရ။ တခ်ိန္တည္းမွာ အိမ္ေရွ႕မင္းသားမင္းခေမာင္း၏ အႀကီးေတာ္အျဖစ္လည္းသြင့္ မင္းတရားႀကီးက ခန္႔အပ္တာ၀န္ပီးခပါေရ။

ေျမာက္ဦးဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱဝါယာမိႏၵ ေထ႐ုပတၱိအက်ဥ္း

ဇာတိခ်က္ေၾကြ ေမြးရပ္ေျမ 

အ႐ွင္၀ါယာမိႏၵ (ေတာေပ်ာ္ရဟန္း) သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲခရိုင္၊ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႔အပိုင္ (မဟိရာန ဒီ) ေခၚ မအီေခ်ာင္း၊ မအီၿမိဳ႔၌ ခမည္းေတာ္ ဦးးစိန္ေအာင္၊မယ္ေတာ္ ေဒၚျဖဴစိန္တို႔မွ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၂၁ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္း လဆန္း ၁ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ နံနက္ (၉)နာရီအခ်ိန္တြင္ မီး႐ွဴးသန္႔စင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ သားရတနာ ျဖစ္ပါသည္။

အိုင္စီအက္စ္ ဦးေက်ာ္မင္း

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးနယ္ပယ္တြင္ ထင္႐ွားသည္။ ငယ္စဥ္ကပင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၏ နာမည္အႀကီး ဆံုးေသာ အီတန္ေက်ာင္းႏွင့္ ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္တို႔တြင္ ပညာသင္ၾကားခ့ဲသည္။ ယွဥ္ၿပိဳင္ေျဖဆို ရေသာ အိႏိၵယ ပဋိညာဥ္ ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၀န္ထမ္းစာေမးပြဲတြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ ပထမ ဆံုး ေအာင္ျမင္ခ့ဲ သူျဖစ္သည္။ ၁၉၃၇ မွ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၄ ဦးစလံုး၏ အတြင္း၀န္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခ့ဲ၍ ကမာၻႏွင့္ ရင္ေပါင္တန္းႏိုင္သည့္ ထူးခၽြန္ ထက္ျမက္ေသာ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း တစ္ဦး အျဖစ္ ထင္႐ွားသည္။

ဘဏ္သူေဌး ဦးရဲေက်ာ္သူ (၁၈၃၃-၁၉၁၀)

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘဏ္လုပ္ငန္းကို ပထမဦးဆံုး စတင္လုပ္ကိုင္သူ၊ (၁၉၀၀)ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္ကပင္ အိႏိၵယ ႐ူပီးေငြ သိန္းတစ္ရာခန္႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားသည့္ "ဦးရဲေက်ာ္သူ အင္ ကုမၸဏီလီမီတက္" လုပ္ငန္းကို တည္ ေထာင္ခ့ဲသူ၊ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အခ်မ္းသာဆံုး လုပ္ငန္း႐ွင္၊ သူ႔လက္ႏွင့္ ထိသမွ် ေငြျဖစ္သည္ဟု တင္စားေျပာခံရသူ၊ အိႏိၵယအစိုးရကပင္ ဖိတ္ၾကား၍ သူေဌးဘဲြ႔ႏွင့္ က်က္သေရေဆာင္ ေ႐ႊစလြယ္ ခ်ီးျမွင့္ခံခ့ဲရသူ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသင္ပညာ မ႐ွိေသာ္လည္း ထူးျခားေသာ ဇြဲလံု႔လ ၀ီရိယ တီထြင္ဥာဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံု၍ ေလွထိုးသားဘ၀မွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ ျဖစ္လာသူ၊ သူေဌး ျဖစ္လာေသာ္လည္း ဘ၀မေမ့ဘဲ ေလွထိုးသားဘ၀က အသံုးျပဳခ့ဲသည့္ ေလွာ္တက္ကို ေ႐ႊခ်လ်က္ အိမ္တြင္ ခ်ိတ္ဆြဲထားသူ၊ ထူးျခားမွဳ တစ္ရပ္ မွာ အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ ေန႔စဥ္ နံနက္ ၄ နာရီ အိပ္ရာမွထကာ လက္ဆြဲမီးအိမ္ကိုင္ ကုလား တပည့္ကေလးႏွင့္ အတူ ၿမိဳ႕ကိုလွည့္၍ "အရပ္သားတို႔၊ ႐ြာသားတို႔၊ ထၾကေလာ့၊ ေရထဲတြင္ ေငြေတြ ေမွ်ာေနသည္၊ ဆယ္ယူၾကေလာ့"ဟု  ေဆာ္ၾသေလ့႐ွိသူ စသည့္ ေကာင္းသတင္း အဖံုဖံုႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စြန္႔စားတီထြင္ စီး ပြားေရးလုပ္ငန္း႐ွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။